Το ελληνικό, ορθόδοξο Πάσχα είναι η πιο σημαντική θρησκευτική εορτή και σε αυτό δεν χωράει αμφιβολία.
Τη Μεγάλη Εβδομάδα γιορτάζουμε τα βάσανα και το μαρτύριο του Ιησού Χριστού, καθώς και την Ανάστασή του, ενώ παράλληλα τιμάμε και την ευκαιρία της αναγέννησης για ολόκληρη την ανθρωπότητα, που συμβολίζεται με τον ερχομό της Άνοιξης.
Πρόκειται για μία οικογενειακή γιορτή, που είναι βαθιά ριζωμένη στις παραδόσεις μας, πολλές από τις οποίες προέρχονται από το πολύ μακρινό παρελθόν της πατρίδας μας.
Σε όλη τη χώρα, οι πασχαλινές παραδόσεις, οι απογευματινές ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας, αλλά και ολόκληρης της Σαρακοστής, που ξεκινάει με την Κυριακή των Βαΐων και τελειώνει με την Κυριακή του Πάσχα, προετοιμάζουν τους πιστούς για τον πνευματικό αγώνα που έχουν να δώσουν.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν τέσσερις βασικές ημέρες κατά τις οποίες πραγματοποιούνται τα κορυφαία πασχαλινά έθιμα στην Ελλάδα, που αποτελούν τη βάση αυτού που ονομάζουμε εορτή του Πάσχα. Πάμε, λοιπόν, να τα δούμε λιγάκι πιο αναλυτικά.
1. Η Μεγάλη Πέμπτη
Τη Μεγάλη Πέμπτη, οι προετοιμασίες του Πάσχα ξεκινούν με το καθιερωμένο βάψιμο των κόκκινων αυγών.
Σε αντίθεση με τα πασχαλινά αυγά σε άλλες χώρες, τα ελληνικά βάφονται ως επί το πλείστον στο χρώμα του κόκκινου, το οποίο αντιπροσωπεύει το αίμα του Χριστού.
Σε ανάμνηση του Μυστικού Δείπνου, ψήνουμε γλυκό πασχαλινό ψωμί, το γνωστό και πολυαγαπημένο μας τσουρέκι.
Κατά τη διάρκεια της εσπερινής λειτουργίας της Μεγάλης Πέμπτης, όπου διαβάζονται τα 12 Ευαγγέλια με κλίμα κατάνυξης και υπέρτατης λατρείας, πραγματοποιείται μια παραδοσιακή συμβολική σταύρωση του Ιησού Χριστού, ενώ οι γυναίκες θρηνούν όλη τη νύχτα, ψάλλοντας τις πανέμορφες και μυσταγωγικές ψαλμωδίες τους.
2. Η Μεγάλη Παρασκευή
Η νεκρώσιμη ακολουθία του Επιταφίου, του θρήνου δηλαδή για τον θάνατο και την ταφή του Χριστού, τελείται τη Μεγάλη Παρασκευή σε όλες τις περιοχές της χώρας μας.
Οι καμπάνες της εκκλησίας χτυπούν πένθιμα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ενώ αργά το απόγευμα, ο επιτάφιος, που αντιπροσωπεύει τον τάφο του Χριστού, μεταφέρεται στους δρόμους της πόλης, μαζί με την πομπή από πιστούς που ακολουθούν από πίσω.
Ο κόσμος συμμετέχει στην λατρευτική αυτή πομπή με κατάνυξη, προσευχή και ψάλλοντας τα πένθιμα εγκώμια αυτής της σημαντικής ημέρας.
3. Το Μεγάλο Σάββατο και η Ανάσταση
Το τέλος της Σαρακοστής των 40 ημερών και η Ανάσταση του Χριστού γιορτάζονται τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου.
Εκείνο το βράδυ, όλοι οι πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία ντυμένοι επίσημα. Μικροί και μεγάλοι κρατάνε στα χέρια τις λαμπάδες τους και περιμένουν το Άγιο Φως.
Λίγα λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα, τα φώτα σβήνουν παντού. Οι πιστοί παραμένουν στις θέσεις τους και περιμένουν εναγωνίως.
Το αποκορύφωμα των εορτασμών του Πάσχα είναι η Ανάσταση του Κυρίου μας. Όταν το ρολόι δείχνει 12 τα μεσάνυχτα, ο ιερέας ανακοινώνει το πολυπόθητο «Χριστός Ανέστη» και οι άνθρωποι γεμάτοι ευτυχία και δοξολογία λένε ο ένας στον άλλον «Χριστός Ανέστη», «Αληθώς ο Κύριος».
Την ίδια στιγμή, βλέπουμε λαμπρά πυροτεχνήματα και ακούμε πολλές κροτίδες να σκάνε. Όλα αυτά γίνονται για να αναγγείλουν την ευτυχισμένη στιγμή της Ανάστασης του Ιησού Χριστού και όλης της Εκκλησίας του Χριστού.
Το Μεγάλο Σαββατιάτικο Δείπνο γίνεται μετά τα μεσάνυχτα και αποτελείται από την πατροπαράδοτη μαγειρίτσα, που φτιάχνεται με συκωτάκια και εντόσθια αρνιού, αλλά και το τσούγκρισμα των κόκκινων αυγών.
Μάθετε Ακόμα: Τήνος: Ταξίδι στη «Πυργοδέσποινα» των Κυκλάδων
4. Η Κυριακή του Πάσχα
Η Κυριακή του Πάσχα είναι μια μέρα γεμάτη χαρά, η πιο αγαπημένη όλων των ημερών του χρόνου για όλους τους Ορθόδοξους χριαστιανούς.
Με την παρότρυνση του υπέροχου μεσογειακού κλίματος, οικογένειες, συγγενείς και φίλοι συγκεντρωνόμαστε πριν το μεσημέρι σε όλη την ελληνική επαρχία για να ετοιμάσουμε το εορταστικό γεύμα.
Ανάβουμε τα κάρβουνα στη σούβλα, ετοιμάζουμε το αρνί και το ψήνουμε ολόκληρο με αργές κινήσεις και για αρκετή ώρα.
Ύστερα, στρώνουμε το τραπέζι και βάζουμε επάνω σε αυτό προσεκτικά όλα τα συνοδευτικά: τζατζίκι, ψητές πατάτες, ελληνική σαλάτα και φυσικά άφθονο κρασί, ούζο και ρακή.
Καθόμαστε όλοι γύρω από ένα μακρύ τραπέζι, ώστε να χωράμε σωστά. Απολαμβάνουμε το γεύμα μας υπό τη συνοδεία ποτού, τραγουδιών και χορού, μέχρι αργά το βράδυ.
Παρόλα αυτά, αξίζει να σημειωθεί πως δεν γιορτάζουν όλα τα μέρη της χώρας μας το Πάσχα με τον ίδιο τρόπο, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τους επιμέρους εορτασμούς και τα πασχαλινά έθιμα στην Ελλάδα.
Συνεχίστε την ανάγνωσή σας και θα μπορέσετε να ταξιδέψετε σε μερικές από τις πιο μοναδικές γιορτές, παίρνοντας μια τοπική γεύση και αίσθηση φρεσκάδας.
Πως γιορτάζεται το Πάσχα ανά την Ελλάδα;
Κέρκυρα
Η γιορτή του Πάσχα στην Κέρκυρα είναι τόσο εντυπωσιακή, που μας χαρίζει μια στοχαστική και ευχάριστη εμπειρία, ειδικά αν επισκεπτόμαστε για πρώτη φορά το νησί.
Τα έθιμα και οι παραδόσεις αυτού του μεγάλου φεστιβάλ εντοπίζονται στον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, τον Ρωμαιοκαθολικό πολιτισμό, ενώ δέχονται επιρροή από την Ανατολή και τις παγανιστικές παραδόσεις.
Κάπως έτσι, λοιπόν, και κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, λαμβάνουν χώρα διάφορα πασχαλινά έθιμα στην Ελλάδα, με ένα από τα πιο εντυπωσιακά να είναι η ρίψη πήλινων σταμνών, που λέγονται Μποτίδες.
Το Μεγάλο Σάββατο στις 11 το πρωί, στο ιστορικό ενετικό κέντρο της πόλης του νησιού, οι Κερκυραίοι πετούν αγγεία όλων των μεγεθών από τα παράθυρα και τα μπαλκόνια τους και, στη κυριολεξία, τα κάνουν χίλια κομμάτια!
Όλο αυτό φαίνεται να συμβολίζει τον εξορκισμό των κακών πνευμάτων και του ίδιου του θανάτου.
Την ίδια στιγμή, και σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ελλάδα, η περιφορά του Επιταφίου γίνεται το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου. Οι πιστοί μεταφέρουν τα λείψανα του πολιούχου του νησιού, του Αγίου Σπυρίδωνος, με τη συνοδεία μουσικής και χορού.
Πέρα από τις πολιτιστικές δράσεις, θα εκπλαγείτε από τις φυσικές ομορφιές του νησιού, τα καταπράσινα τοπία, τα γοητευτικά χωριά και την τοπική κουζίνα, που φλερτάρει με γεύσεις από τη Δύση και την Ανατολή.
Χίος
Σε ένα από τα χωριά της Χίου, το Βροντάδο, πραγματοποιείται μια αδυσώπητη μάχη πυροτεχνημάτων μεταξύ δύο αντίπαλων ενοριών που κάθονται σε μία μικρή κοιλάδα.
Το φεστιβάλ αυτό ονομάζεται Ρουκετοπόλεμος και γίνεται κάθε χρόνο το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου. Μάλιστα, χρονολογείται ήδη από την εποχή της Τουρκοκρατίας στο νησί.
Κατά τη διάρκεια αυτού του γεγονότος, χιλιάδες αυτοσχέδιες ρουκέτες εκτοξεύονται η μία προς την άλλη και προπαντός κοντά στην εκκλησία κι ενώ τελούνται κανονικά οι θείες λειτουργίες.
Σκοπός των ανθρώπων της κάθε εκκλησίας είναι να χτυπήσουν με τις ρουκέτες την καμπάνα της αντίπαλης εκκλησίας. Φαντάζεστε, λοιπόν, πως το χωριό μετατρέπεται σε ένα εικονικό πεδίο μάχης!
Αν επισκεφτείτε τη Χίο, να είστε σίγουροι πως θα έχετε την ευκαιρία να περάσετε χρόνο στα εκπληκτικά χωριά με τα μεσαιωνικά οχυρά, δηλαδή τα Μαστικοχώρια, όπως είναι τα Μεστά, το Πυργί και ο Ανάβατος.
Χανιά
Οι Κρητικοί λατρεύουν πάντα να γιορτάζουν και να γλεντούν με την καρδιά τους. Έτσι, η γιορτή του Πάσχα δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα.
Πολλά διαφορετικά πασχαλινά έθιμα λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας. Στην πόλη των Χανίων, για παράδειγμα, υπάρχει η παράδοση του «Καψίματος του Ιούδα», που γίνεται το Μεγάλο Σάββατο.
Όταν το ρολόι χτυπάει 12 τα μεσάνυχτα, ένα γιγάντιο ομοίωμα του Ιούδα, φτιαγμένο από μεγάλα κομμάτια ξύλου και ρούχα, καίγεται μπροστά σε όλους και καθώς ο ιερέας δηλώνει το περίφημο «Χριστός Ανέστη».
Αν όμως πάτε μέχρι εκεί, είναι κρίμα να μην εξερευνήσετε την Ενετική Παλιά Πόλη των Χανίων – είναι μία από τις καλύτερα διατηρημένες πόλεις της Ελλάδος!
Καλαμάτα
Η πόλη της Καλαμάτας είναι γνωστή για το μοναδικό πασχαλινό έθιμο του Σαϊτοπόλεμου, που λαμβάνει χώρα την Κυριακή του Πάσχα.
Χρονολογείται από τους επαναστατικούς αγώνες του 1821 κατά των Οθωμανών, όταν οι ντόπιοι χρησιμοποίησαν αυτά τα χειροποίητα πυροτεχνήματα με το χαρακτηριστικό θόρυβο για να προκαλέσουν φόβο στον οθωμανικό στρατό.
Μία ομάδα ανθρώπων, που ονομάζονται Σαϊτολόγοι, φορούν παραδοσιακές στολές και ρίχνουν τις σαΐτες τους στον αέρα. Έτσι, προκαλούν δυνατές λάμψεις, θόρυβο και καπνό.
Ύδρα
Η Ύδρα, το στολίδι του Αργοσαρωνικού, γιορτάζει το Πάσχα με αποκλειστικό τρόπο, αναβιώνοντας πασχαλινά έθιμα στην Ελλάδα που συνδέονται με την πλούσια ναυτική ιστορία του νησιού.
Το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής χωριανοί κουβαλούν κεριά στα χέρια τους και ακολουθούν την περιφορά του Επιταφίου στα πλακόστρωτα δρομάκια ολόκληρου του χωριού. Η πομπή καταλήγει, φυσικά, στο γραφικό λιμανάκι της συνοικίας Καμίνι.
Εκεί πέρα, οι πιστοί που κουβαλούν το συμβολικό φέρετρο του Χριστού μπαίνουν στη θάλασσα, ώστε τόσο ο κόσμος, όσο και η θάλασσα, να ευλογηθούν από τον Ιερό Επιτάφιο.
Καθώς ο Επιτάφιος είναι μέσα στο νερό, ακούγονται τραγούδια για τους σφουγγαράδες και τους ναυτικούς του νησιού.
Αράχοβα
Στην Αράχοβα, ένα ορεινό χωριό που φωλιάζει γραφικά στους πρόποδες του Παρνασσού, ανήμερα του Πάσχα πραγματοποιείται η περιφορά της εικόνας του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου. Μάλιστα, γίνεται με τη συνοδεία περίπου 500 ατόμων, ντυμένων με παραδοσιακές φορεσιές.
Την επόμενη ημέρα, γίνεται αγώνας δρόμου ηλικιωμένων. Αυτός ξεκινάει από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και καταλήγει σταδιακά στην κορυφή του λόφου.
Όπως βλέπετε, κάθε μέρος έχει τα δικά του ήθη, έθιμα και παραδόσεις για να τιμήσει τους εορτασμούς του Ελληνικού Ορθόδοξου Πάσχα.
Κάποια από αυτά είναι περισσότερο διασκεδαστικά, ενώ ορισμένα δεν αποκλείεται να σας φαίνονται και λιγάκι περίεργα, ανάλογα με το πώς γιορτάζετε οι ίδιοι στον τόπο σας αυτήν την σπουδαία και ευλογημένη ημέρα για όλη την ανθρωπότητα!
Μοιραστείτε αν θέλετε με τους αναγνώστες μας τα πασχαλινά έθιμα του δικού σας τόπου και πείτε μας τι συνηθίζετε να κάνετε εκείνες τις γιορτινές ημέρες!
Διαβάστε ακόμα στο Manday.gr:
