Διάσημη για τα μεσαιωνικά χωριά, το ποικιλόμορφο τοπίο, τις παραλίες με την παρθένα ομορφιά και τη «θαυματουργή» μαστίχα της, η Χίος, ένας από τους πιο διάσημους κρίκους της αλυσίδας των νησιών του Βορείου Αιγαίου, υπόσχεται να σας παρασύρει σε ένα μαγευτικό ταξίδι.
Η Χίος είναι διάσημη για τα μαστιχοχώρια και τους περήφανους καπετάνιους της. Κι όμως, είναι ένα από τα πιο ανεξερεύνητα νησιά του Βορείου Αιγαίου, γεμάτο μυστικά, εκπλήξεις και κρυμμένα διαμάντια.
Πώς πάω στη Χίο;
Αεροπορικώς: Η Χίος διαθέτει εθνικό αεροδρόμιο που πραγματοποιεί πτήσεις σε καθημερινή βάση από το Διεθνές Αεροδρόμιο της Αθήνας. Το ταξίδι συνήθως διαρκεί από τριάντα έως σαράντα πέντε λεπτά.
Με πλοίο: Η Χίος είναι προσβάσιμη με πλοίο από το λιμάνι του Πειραιά. Το ταξίδι διαρκεί από επτά έως οκτώ ώρες. Επίσης, συνδέεται επίσης με τα νησιά Λέσβο, Οινούσσες και Ψαρά μεταξύ άλλων. Τα ακτοπλοϊκά για Χίο συνήθως είναι πολύ οικονομικά, ωστόσο, καλό είναι να τα κλείνετε έγκαιρα, για να επωφελείστε των προσφορών από τις ταξιδιωτικές εταιρείες.
Η ιστορία & η μυθολογία της
Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, ο Οινοπαιώνας ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Χίου, εγγονός του βασιλιά Μίνωα της Κρήτης και ο γιος του Θεού Διονύσου και της Αριάδνης, που δίδαξε στους κατοίκους του νησιού πώς να καλλιεργούν το αμπέλι.
Ο μύθος λέει ότι το όνομα του νησιού προέρχεται από τη Χιώνα, την κόρη του Οινοπαιώνα. Ένας άλλος μύθος αναφέρει ότι η Χίος ήταν η γενέτειρα του Έλληνα ποιητή Ομήρου. Η Δασκαλόπετρα, ο περίφημος βράχος στο χωριό Βροντάδος, λέγεται ότι είναι το μέρος όπου ο Όμηρος δίδασκε ποίηση στους μαθητές του.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι η Χίος κατοικείται από τη Νεολιθική εποχή και την Εποχή του Χαλκού, ενώ ήταν γνωστή για τις τέχνες και κυρίως τη γλυπτική της. Κατά τη Μάχη της Σαλαμίνας, η Χίος υποτάχθηκε στους Πέρσες, ενώ αργότερα οι κάτοικοί της πολέμησαν τους Αθηναίους στον Πελοποννησιακό Πόλεμο.
Το 356 π.Χ., η Χίος έγινε ανεξάρτητη μέχρι την άνδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Κατά τα βυζαντινά χρόνια, ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος εγκαταστάθηκε στο νησί μετά από μια σειρά πειρατικών επιδρομών των Τούρκων ύστερα από την πτώση του Βυζαντίου. Έπειτα, καταλήφθηκε από τους Γενουάτες μέχρι που ανακαταλήφθηκε από τους Οθωμανούς το 1566.
Ωστόσο, το νησί γνώρισε τεράστια άνθηση με τη συστηματική καλλιέργεια και το εμπόριο της μαστίχας και οι κάτοικοί του είχαν περισσότερα προνόμια από οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Ελλάδας.
Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ο Λυκούργος Λογοθέτης από τη Σάμο, που οδήγησε τον στρατό του εναντίον της Οθωμανικής φρουράς, κατάφερε να ενισχύσει το αντιστασιακό πνεύμα των κατοίκων της Χίου.
Μόλις ο Σουλτάνος έμαθε τα νέα, έστειλε τουρκικό στόλο στο νησί για να τιμωρήσει τους κατοίκους για τη συμμετοχή τους στην επανάσταση. 7.000 Τούρκοι στρατιώτες αποβιβάστηκαν στη Χίο, έσφαξαν 25.000 Χιώτες και σκλάβωσαν 50.000 υπό τη διοίκηση του Καρά Αλή Πασά στις 30 Μαρτίου 1822.
Σε εκδίκηση της Σφαγής της Χίου, ο Κωνσταντίνος Κανάρης δολοφόνησε τον Καρά Αλή Πασά. Δύο έργα έργα τέχνης, ανεκτίμητης αξίας, που προέρχονται από αυτό το φρικτό γεγονός, το ποίημα «Enfant de Chios» του Βίκτωρος Ουγκώ και ο πίνακας «η Σφαγή της Χίου» του Ευγένιου Ντελακρουά εκτίθενται στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι. Η Χίος επανενώθηκε με το Ελληνικό Κράτος τον Νοέμβριο του 1912.
Η πρωτεύουσα της Χίου
Η πρωτεύουσα της Χίου, γνωστή και ως Χώρα, βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού και ο πληθυσμός της φτάνει γύρω στους 50.000 κατοίκους. Η πόλη είναι το διοικητικό, πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο του νησιού, που διαθέτει μια σειρά από ιστορικά κτίρια της μακραίωνης ιστορίας της Χίου.
Νεοκλασικά αρχοντικά και οθωμανικές κατασκευές με αραβικές επιρροές συνυπάρχουν αρμονικά μεταξύ τους. Κοντά στην πλατεία του Βουνακίου, θα βρείτε τους δημόσιους κήπους της Χίου με το άγαλμα του Εθνικού μας ήρωα του 1821 Κωνσταντίνου Κανάρη.
Ο δρόμος του Κένεντι οδηγεί στο Κάστρο, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της πόλης. Στη νότια πλευρά της πλατείας, θα βρείτε τον εμπορικό δρόμο της Απλωταριάς. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού σας, περιπλανηθείτε στον παραλιακό χώρο της Χώρας και απολαύστε τη θέα στο πιο γοητευτικό σημείο της πόλης.
Τι δραστηριότητες μπορείτε να κάνετε στη Χίο;
Κατευθυνθείτε προς τον Κάμπο, την εύφορη κοιλάδα στην καρδιά της Χίου
Ανακαλύψτε το δίκτυο των στενών δρόμων που μετά βίας χωράνε ένα αυτοκίνητο, τους ψηλούς τοίχους κατασκευασμένους από έμπειρους λιθοξόους και τις περίτεχνες πόρτες με τις όμορφες καμάρες στην κοιλάδα του Κάμπου.
Οι πιο αριστοκρατικές οικογένειες της Χίου ζούσαν κάποτε εδώ, στην πιο εύφορη κοιλάδα του νησιού, όπου οι Γενοβέζοι έχτισαν τα αρχοντικά τους τον 14ο αιώνα.
Ανακαλύψτε τον μεγαλύτερο «θησαυρό» της Χίου
Υπάρχουν περίπου 20 μεσαιωνικά μαστιχοχώρια στη νότια Χίο. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτα είναι το Πυργί και τα Μεστά και ακολουθούν η Βέσσα, τα Αρμόλια, τα Νένητα και τα Πατρικά.
Θα περιτριγυριστείτε από τα φημισμένα μαστιχοφόρα δέντρα, με τα απλωμένα κλαδιά και τους λυγισμένους κορμούς… το σήμα κατατεθέν της Χίου. Η συγκομιδή της ρητίνης, με τη διαδικασία που οι ντόπιοι ονομάζουν «κέντημα» έχει ως αποτέλεσμα να στάζουν «δάκρυα» μαστίχας από τον κορμό, τα οποία συλλέγονται τον Αύγουστο.
Αυτό το απαλό, αρωματικό και ακριβό προϊόν είναι αποκλειστικό της Χίου και καλλιεργείται από τον 1ο αιώνα μ.Χ. Πιστεύεται επίσης ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Η παράδοση λέει ότι τα μαστιχόδεντρα άρχισαν να κλαίνε όταν ο Άγιος Ισίδωρος βασανίστηκε στη Χίο από τους Ρωμαίους.
Μάθετε το βυζαντινό παρελθόν του εγκαταλειμμένου Αναβάτου
Ένα αξέχαστο θέαμα, το άλλοτε οχυρωμένο χωριό Ανάβατος είναι ερειπωμένο, αλλά εξακολουθεί να προσκολλάται προκλητικά στην πλαγιά του γκρεμού, αποτελώντας μια νύξη του μεσαιωνικού παρελθόντος της Χίου.
Ο Ανάβατος βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα του νησιού. Είναι ένα μεσαιωνικό και βυζαντινό χωριό με καλοδιατηρημένα απομεινάρια πυργόσπιτων, καμάρες και λιθόστρωτους δρόμους χτισμένα στην κορυφή ενός γκρεμού που βυθίζεται σε έναν μεγάλο γρανιτένιο βράχο.
Η Επανάσταση του 1821 και η Σφαγή της Χίου το 1822 συνδέονται άμεσα με το χωριό Ανάβατος.
Ζήστε τους «ρουκετοπολέμους» του Βροντάδου
Προάστιο της πόλης του νησιού, ο Βροντάδος, φημίζεται για το έθιμο του «ρουκετοπολέμου» που διεξάγεται κάθε Πάσχα, όταν χιλιάδες ρουκέτες εκτοξεύονται από διάφορες κατευθύνσεις, δημιουργώντας ένα απίστευτο θέαμα στον νυχτερινό ουρανό.
Βέβαια, οι συμμετέχοντες του εθίμου θα πρέπει να είναι πάρα πολύ προσεκτικοί, γιατί μπορεί να τραυματιστούν σοβαρά, αν δεν ξέρουν τη διαδικασία.
Ανακαλύψτε τους θησαυρούς του βορρά
Το τοπίο που περιβάλλει την ψηλότερη κορυφή της Χίου, το Πεληναίο ή Πελιναίο, είναι γεμάτο γραφικά χωριουδάκια και χωματόδρομους που σας οδηγούν σε μερικές από τις πιο απόμερες παραλίες της Χίου. Αν ψάχνετε για μια προτεινόμενη διαδρομή, δοκιμάστε την Καρδαμήλα-Νάγος-Αμάδες-Βίκι-Καμπιά-Κηπουριές-Διευχά.
Θαυμάστε τα αριστουργηματικά ψηφιδωτά της Νέας Μονής
Το σημαντικότερο μοναστήρι της Χίου και ένα από τα πιο αξιόλογα στην Ελλάδα, το μοναστήρι της Νέας Μονής ιδρύθηκε το 1024 από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Θ’ τον Μονομάχο. Έχει χαρακτηριστεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και τα ψηφιδωτά του βωμού που είναι αφιερωμένα στην Παναγία είναι από τα ομορφότερα στον κόσμο.
Δοκιμάστε τις σπεσιαλιτέ της Χίου
Δεν το λες ακριβώς δραστηριότητα, αλλά δεν γίνεται να έρθετε στο νησί και να μην ανακαλύψετε τις μοναδικές του γεύσεις! Εκτός από τη φημισμένη μαστίχα της, η Χίος προσφέρει μεγάλη ποικιλία από τοπικά προϊόντα και αυθεντικές συνταγές.
Ο γαστρονομικός πλούτος αυτού του νησιού περιλαμβάνει το βούτυρο και διάσημα ελληνικά τυριά, όπως το μαστέλο, τα εσπεριδοειδή (μανταρίνια), το ούζο και τα αρωματικά λικέρ, τα κρασιά εξαιρετικής ποιότητας, τα τοπικά γλυκά (παστέλι) και φυσικά το άφθονο φρέσκο ψάρι και τα θαλασσινά.
Κολύμπι στην παραλία Μαύρα Βόλια
Τα Μαύρα Βόλια είναι μια μεγάλη παραλία με μαύρα βότσαλα και σκούρα μπλε νερά που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού και είναι μια από τις πιο όμορφες παραλίες στη Χίο. Τα μαύρα βότσαλα της παραλίας δημιουργήθηκαν από την ηφαιστειακή έκρηξη του κοιμισμένου ηφαιστείου του Ψαρώνα. Το καλοκαίρι λειτουργεί καντίνα στην παραλία.
Περιηγηθείτε στο Κάστρο της Χίου
Το Κάστρο της Χίου είναι ένα από τα πιο επιβλητικά κάστρα του νησιού και βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του κέντρου της πόλης. Η κύρια είσοδος του κάστρου είναι η Porta Maggiore που κατασκευάστηκε από τους Ενετούς το 1694. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτίρια του κάστρου είναι το παλάτι Giustiniani που βρίσκεται κοντά στην κύρια είσοδο.
Το παλάτι χτίστηκε από τους Γενουάτες για να στεγάσει την έδρα της διοίκησής τους και σήμερα στο κτίριο πραγματοποιούνται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Το Σκοτεινό Μπουντρούμι είναι ένα άλλο κτίριο της Γενουατικής περιόδου, που χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή εβδομήντα Χιωτών μέχρι την εκτέλεσή τους, μετά την ανεπιτυχή προσπάθεια εξέγερσης κατά των Οθωμανών.
Άλλα σημαντικά κτίρια που έχουν διατηρηθεί εντός των τειχών του κάστρου είναι η Ψυχρή Κρήνη, μια υπόγεια δεξαμενή της βυζαντινής περιόδου και ο Πύργος του Κούλα. Το κάστρο της Χίου προστατεύεται με Προεδρικό Διάταγμα ως χώρος αρχαιολογικής και ιστορικής σημασίας.
Επισκεφθείτε την εκκλησία του Παλαιού Ταξιάρχη
Η εκκλησία του Παλαιού Ταξιάρχη είναι μια θολωτή βασιλική εκκλησία με αξιόλογες τοιχογραφίες που βρίσκεται μέσα στο μεσαιωνικό οχυρό χωριό Μεστά. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο απεικονίζει σκηνές από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη που αντιπροσωπεύουν το υψηλό επίπεδο της τοπικής ξυλογλυπτικής.
Πηγαίνετε στη Νέα Μονή Χίου
Η Νέα Μονή Χίου βρίσκεται στην κεντρική περιοχή του νησιού. Είναι ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια της χώρας που έχει ανακηρυχθεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την Unesco.
Η μονή ιδρύθηκε από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Θ’ Μονομάχο τον 11ο αιώνα ως ανταπόδοση σε τρεις μοναχούς της Χίου που προέβλεψαν ότι η εξορία του στη Λέσβο ήταν προσωρινή και ότι τελικά θα γινόταν αυτοκράτορας.
Η Νέα Μονή έγινε ένα από τα πλουσιότερα μοναστήρια του Αιγαίου μέχρι τη Σφαγή της Χίου από τους Οθωμανούς το 1822. Σήμερα, το μοναστήρι εκτείνεται σε έκταση δεκαεπτά χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων.
Η Μονή αποτελείται από τον κυρίως ναό, δύο μικρότερες εκκλησίες, το εκκλησιαστικό μουσείο, τις υπόγειες στέρνες για τη συλλογή του νερού και έναν ισχυρό αμυντικό πύργο. Ωστόσο, το μοναστήρι είναι κυρίως γνωστό για τα ψηφιδωτά του, που θεωρούνται από τα ωραιότερα δείγματα της Μακεδονικής Αναγεννησιακής Τέχνης στην Ελλάδα.
Τι άλλο πρέπει να δεις στις διακοπές σου στη Χίο;
Το χωριό Κάμπος
Το χωριό Κάμπος είναι ένα από τα πιο εύφορα χωριά της Χίου που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού. Γνωστός για τους οπωρώνες με τα εσπεριδοειδή και τα πολύχρωμα αρχοντικά του, ο υπέροχος αυτός οικισμός βρίσκεται σε μια κοιλάδα μεγάλης ιστορικής σημασίας, καλυμμένη με πορτοκαλιές, λεμονιές και μανταρινιές.
Ο Κάμπος έχει διατηρήσει τον μεσαιωνικό χαρακτήρα της περιοχής με τα καλοδιατηρημένα νεοκλασικά σπίτια της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του νησιού και έχει ανακηρυχθεί ιστορικός χώρος από το Υπουργείο Πολιτισμού. Ολόκληρη η περιοχή του Κάμπου είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά ορόσημα της Χίου.
Το χωριό Μεστά
Το χωριό Μεστά είναι το καλύτερα διατηρημένο μεσαιωνικό μαστιχοχώρι του νησιού που βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του. Ο πανέμορφος οικισμός διαθέτει ένα από τα ωραιότερα δείγματα αμυντικής αρχιτεκτονικής και έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Τα σπίτια του χωριού είναι χτισμένα ακριβώς το ένα δίπλα στο άλλο σχηματίζοντας το εξωτερικό τείχος του κάστρου. Οι δρόμοι είναι πολύ στενοί και καλυμμένοι με καμάρες πάνω στις οποίες είναι χτισμένα πολλά παραδοσιακά σπίτια. Ολόκληρο το χωριό έχει σχεδιαστεί ως λαβύρινθος, με σκοπό να αποτρέπει τις πειρατικές εισβολές.
Τα Μεστά είναι επίσης γνωστά για ένα από τα καλύτερα κρασιά του νησιού που ονομάζεται Μεστούσικο και ένα αλκοολούχο ποτό από την απόσταξη σύκων και σταφυλιών που ονομάζεται Σούμα.
Αξίζει να επισκεφτείτε τα αξιοθέατα των Μεστών που περιλαμβάνουν τον Αμυντικό Πύργο του Μηλίτα και τις πανέμορφες παραλίες Αποθήκα και Αγία Δύναμη. Επιπλέον, μια βόλτα στην πλατεία του χωριού, γνωστή ως Λιβάδι, θεωρείται ένας από τους πιο αναζωογονητικούς περιπάτους της περιοχής.
Το χωριό Πυργί
Το χωριό Πυργί είναι το μεγαλύτερο μεσαιωνικό μαστιχοχώρι του νησιού που βρίσκεται στη νότια πλευρά της Χίου. Συχνά αποκαλείται το «ζωγραφισμένο χωριό» λόγω των λεπτών γεωμετρικών σχημάτων που διακοσμούν τις προσόψεις των κτιρίων.
Όπως και τα άλλα μεσαιωνικά χωριά, τα σπίτια είναι χτισμένα το ένα δίπλα στο άλλο σχηματίζοντας το εξωτερικό τείχος του κάστρου. Το Πυργί έχει χαρακτηριστεί εξίσου ως διατηρητέο μνημείο. Αποξηραμένα ντοματίνια κρέμονται από τα μπαλκόνια των κτιρίων δίνοντας ένα αναζωογονητικό χρώμα στην περιοχή.
Στα σημαντικότερα ιστορικά μνημεία του χωριού συγκαταλέγονται ο βυζαντινός ναός των Αγίων Αποστόλων που χτίστηκε σύμφωνα με το σχέδιο της Νέας Μονής, το επιβλητικό καμπαναριό της εκκλησίας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και ο Αμυντικός Πύργος.
Οι αρχαιολογικοί χώροι της Χίου
Ο Αρχαιολογικός Χώρος Εμπορίου βρίσκεται στις πλαγιές του λόφου του Προφήτη Ηλία. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως την οχυρή ακρόπολη του οικισμού, το Μέγαρο και τον βωμό του Ναού της Αθηνάς. Αν και η ανάβαση στην τοποθεσία μπορεί να είναι δύσκολη, η θέα στο Αιγαίο είναι εκπληκτική. Μόλις φτάσετε εκεί, μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ σας στο αναψυκτήριο.
Ο Αρχαιολογικός Χώρος Ριμοκάστρου βρίσκεται στο οροπέδιο του όρους Έπος πάνω από το χωριό Βροντάδος. Ο χώρος φιλοξενεί τα απομεινάρια των γεωργικών και κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων που χρονολογούνται από τα Κλασικά χρόνια.
Οι αγροτικές εγκαταστάσεις του Ριμοκάστρου οργανώθηκαν κατά μήκος της διαδρομής της Ελληνόστρατας, του αρχαίου μονοπατιού που συνέδεε την ανατολική με τη βόρεια και τη δυτική ακτή του νησιού.
Ο Βράχος της Δασκαλόπετρας είναι ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού συνυφασμένος με την περιοχή που δίδασκε ο Όμηρος, καθώς το νησί είναι μια από τις επτά πόλεις που διεκδικούν την καταγωγή του μεγάλου ποιητή.
Ο Ναός του Απόλλωνα Φαναίου βρίσκεται στο λόφο του απάνεμου κόλπου της Φάνας. Σήμερα, πάνω στα απομεινάρια του ναού είναι κτισμένο το παρεκκλήσι των Αγίων Θεοδώρων.
Η τοποθεσία θεωρείται η «Δήλος» της Χίου. Σύμφωνα με τον μύθο, η γέννηση του Απόλλωνα αποκαλύφθηκε στη μητέρα του Λητώ σε αυτό το μέρος. Ως εκ τούτου, ο όρος «Φαναίος» σημαίνει αυτόν που έχει αποκαλυφθεί.
Τα κάστρα & τα φρούρια
Το Κάστρο της Απόλιχνας είναι ένα εντυπωσιακό φρούριο που βρίσκεται στην κορυφή του λόφου του χωριού Αρμόλια. Το κάστρο χτίστηκε από τον Νικόλαο Ιουσιανίνη το 1440 σε ένα από τα υψηλότερα υψώματα της νότιας Χίου.
Μέσα στο κάστρο, μπορείτε να δείτε τα απομεινάρια αμυντικών πύργων και δωματίων μαζί με τα υπολείμματα του νοτίου τείχους. Το κάστρο είναι προσβάσιμο μέσω ενός μονοπατιού πεζοπορίας που ξεκινά από τον κεντρικό δρόμο του χωριού.
Το Κάστρο της Γριάς είναι μια μεσαιωνική αμυντική οχύρωση που βρίσκεται στο χωριό Καρδάμυλα και χρησίμευε ως η ακρόπολη του χωριού. Σύμφωνα με την παράδοση, το όνομα του κάστρου προέρχεται από μια ηλικιωμένη κυρία (γριά) που ανέβηκε στους απότομους βράχους για να σωθεί από τους πειρατές.
Δύο πύργοι που συνδέονται από ένα τείχος είναι τα μοναδικά σωζόμενα μέρη του κάστρου. Η ανάβαση στο κάστρο σας προσφέρει πανοραμική θέα στις γύρω περιοχές.
Το Κάστρο της Ωριάς είναι ένα μεσαιωνικό φρούριο που βρίσκεται στην κορυφή ενός βράχου στη θέση του παρεκκλησίου της Αγίας Παρασκευής στο χωριό Καμπιά. Η Ωριά είναι μια τυπική μεσαιωνική οχύρωση που ωφελείται από τη φυσική άμυνα του βράχου. Τμήματα της εξωτερικής οχύρωσης είναι τα μόνα σωζόμενα κατάλοιπα του κάστρου.
Ο Πύργος των Δοτίων είναι ένα υποδειγματικό μνημείο της μεσαιωνικής περιόδου που βρίσκεται κοντά στο χωριό Πυργί. Ο πύργος χτίστηκε από τους Γενουάτες κατά τον 15ο αιώνα και βρίσκεται σε μια από τις σημαντικότερες περιοχές παραγωγής μαστίχας με όμορφα τοπία.
Ο Πύργος «Τα Μάρκου» βρίσκεται κοντά στο χωριό Πισπιλούντα. Ο πύργος ιδρύθηκε τον 15ο αιώνα ως ο κεντρικός αμυντικός πύργος ενός μεσαιωνικού οικισμού, τα απομεινάρια του οποίου διακρίνονται για τη σπάνια φυσική ομορφιά των γύρω περιοχών.
Ο οικισμός αυτός προστατεύει τα περάσματα των βόρειων ακτών του νησιού. Το ισόγειο και τμήματα του πρώτου επιπέδου είναι τα μόνα σωζόμενα κατάλοιπα του πύργου.
Οι Σκοπιές της Χίου είναι μεσαιωνικοί πύργοι που χτίστηκαν στα ακρωτήρια του νησιού κατά την αρχαιότητα, με σκοπό την παρακολούθηση της θάλασσας σε περίπτωση εχθρικής επίθεσης.
Οι σκοπιές αποτελούν ένα παράκτιο δίκτυο παρατήρησης και μετάδοσης μηνυμάτων, μέρος της αμυντικής οχύρωσης που κατασκευάστηκε από τους Γενουάτες. Είκοσι τέσσερις από τις τριάντα σκοπιές έχουν χαρακτηριστεί ως διατηρητέα μνημεία.
Ανοιχτές για τους επισκέπτες είναι οι σκοπιές που βρίσκονται στις περιοχές της Αγίας Ελένης στον Καρφά, στην περιοχή της Πάχης στη Σιδηρούντα, στην περιοχή των Μεστών και στην περιοχή Τραχήλι στο Λιθί.
Τα μουσεία
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Χίου βρίσκεται στη γειτονιά του Φραγκομαχαλά στην πρωτεύουσα του νησιού. Το μουσείο εκθέτει μια πλούσια συλλογή ευρημάτων από τους αρχαιολογικούς χώρους των Δοτίων, του Εμπορίου και της Φάνας μαζί με αρχιτεκτονικά μέρη από κτίρια και έναν μοναδικό μακεδονικό τάφο.
Το Βυζαντινό Μουσείο στεγάζεται στο Οθωμανικό Τζαμί Mecidiye Cami. Στόχος της έκθεσης είναι να ενημερώσει τους επισκέπτες για τον πολιτισμό και την ιστορία του νησιού από την παλαιοχριστιανική περίοδο έως και τη σύγχρονη εποχή.
Το Citrus Memories είναι ένας χώρος αφιερωμένος στην ιστορία της αγροτικής καλλιέργειας των εσπεριδοειδών του Κάμπου. Σκοπός του μουσείου είναι να ενημερώσει τους επισκέπτες για την αγροτική παράδοση της περιοχής, τις μεθόδους παραγωγής εσπεριδοειδών και τη μοναδική αρχιτεκτονική του Κάμπου.
Το Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης στεγάζεται στη Νέα Μονή Χίου. Το μουσείο περιλαμβάνει μια ενδιαφέρουσα συλλογή εκκλησιαστικών αργυροχρυσοχοΐων και κεντημάτων, βυζαντινών εικόνων και γλυπτών μαζί με μια μεταξωτή γυναικεία κουρτίνα από χρυσές κλωστές.
Μέσα στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Κοραή στεγάζεται το Λαογραφικό Μουσείο και η Πινακοθήκη Αργέντη. Στο μουσείο εκτίθενται αντικείμενα της προσωπικής συλλογής του Φιλίππου Αργέντη.
Το Λαογραφικό Μουσείο Καλλιμασιάς βρίσκεται στο χωριό Καλλιμασιά. Το μουσείο εκθέτει μια συλλογή από αντικείμενα του πολιτισμού και της κληρονομιάς του νησιού. Η έκθεση περιλαμβάνει αντικείμενα παραδοσιακών επαγγελμάτων και δραστηριοτήτων, ένα ελαιοτριβείο, ένα αποστακτήριο ούζου καθώς και ένα χώρο αφιερωμένο στον Καραγκιόζη.
Το Μουσείο Μαστίχας βρίσκεται στη Νότια Χίο, στην περιοχή των Μαστιχοχωρίων. Η μόνιμη έκθεση επικεντρώνεται στην μαστίχα της Χίου.
Στόχος του είναι να χαρτογραφήσει την τεχνική της παραδοσιακής καλλιέργειας της μαστίχας και να παρουσιάσει την ιστορία του προϊόντος, την εξέλιξη της προβιομηχανικής και βιομηχανικής τεχνολογίας για την παραγωγή, εκμετάλλευση και εμπορία της μαστίχας, καθώς επίσης να παρουσιάσει τις διαφορετικές χρήσεις της.
Το Ναυτικό Μουσείο είναι ο πολιτιστικός οργανισμός αφιερωμένος στη μακρά ναυτική ιστορία του νησιού που στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό αρχοντικό της πόλης της Χίου. Το μουσείο περιλαμβάνει πίνακες ζωγραφικής, μακέτες πλοίων, φωτογραφίες και εργαλεία πλοήγησης που ανήκαν σε θαλασσοτρόφους του νησιού.
Το Ιατρικό Μουσείο είναι ένα μουσείο αφιερωμένο στην ιστορία της ιατρικής πρακτικής του νησιού που βρίσκεται στην πόλη της Χίου. Τα μουσειακά εκθέματα περιλαμβάνουν ιατρικά εργαλεία και ιατροτεχνολογικά προϊόντα από δωρεές ιδιωτικών συλλογών και δημόσιων ιδρυμάτων.
Μάθετε Ακόμα: Κως: Διακοπές στο θαυμαστό νησί του Ιπποκράτη!
Τα φυσικά αξιοθέατα που μπορείς να δεις στη Χίο
Το Σπήλαιο των Ολύμπων είναι ένα εντυπωσιακό φυσικό μνημείο που βρίσκεται στην περιοχή της Συκιάς, κοντά στο χωριό Όλυμποι. Το σπήλαιο είναι γνωστό για τους πολυάριθμους σταλαγμίτες και σταλακτίτες που σχηματίστηκαν πριν από 150 εκατομμύρια χρόνια.
Το σπήλαιο των Ολύμπων είναι ένα από τα ομορφότερα φυσικά μνημεία της χώρας και είναι ανοιχτό για τους επισκέπτες. Η θερμοκρασία του σπηλαίου βρίσκεται στους 18 βαθμούς Κελσίου, ενώ η υγρασία του φτάνει έως και το 95%.
Το Σπήλαιο του Αγίου Γάλακτος είναι ένα από τα σημαντικότερα σημεία του νησιού που βρίσκεται στην απόκρημνη βουνοπλαγιά κάτω από το ομώνυμο χωριό. Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα τριών σπηλαίων με εντυπωσιακούς ασβεστολιθικούς σχηματισμούς που χρονολογούνται από τη νεολιθική περίοδο.
Στο εσωτερικό του σπηλαίου βρέθηκαν πολυάριθμα αρχαιολογικά ευρήματα, μεταξύ των οποίων λίθινα εργαλεία και κοσμήματα, οστά και όστρακα, τα οποία εκτίθενται μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Χίου. Το σπήλαιο της Αγίας Άννας κοσμεί το εσωτερικό του σπηλαίου.
Το φαράγγι των Καμπιών είναι ένα υπέροχο φαράγγι που βρίσκεται στο χωριό Καμπιά. Ακολουθώντας την όχθη του ποταμού, τα κατάφυτα τοπία της περιοχής προσφέρουν μια ενδιαφέρουσα πεζοπορική διαδρομή που ξεκινά από το τελευταίο σπίτι του χωριού.
Μέσα από την πυκνή βλάστηση, θα δείτε την όμορφη γέφυρα με τους μικρούς καταρράκτες. Στα μισά του δρόμου, θα έχετε την ευκαιρία να επισκεφθείτε το κάστρο της Ωριάς μαζί με το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής, με πανοραμική θέα στις γύρω περιοχές. Το φαράγγι καταλήγει σε μια όμορφη παραλία που μπορείτε να κολυμπήσετε.
Το Φαράγγι του Γιόσωνα είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά φαράγγια του νησιού που βρίσκεται στις βουνοπλαγιές του Πελινναίου όρους στη δυτική πλευρά του ομώνυμου οικισμού.
Ακολουθώντας το ειδυλλιακό μονοπάτι, θα εντυπωσιαστείτε από τα αξιοθέατα της φύσης και τους απότομους βράχους που είναι ευλογημένοι με πυκνή βλάστηση και μικρούς καταρράκτες. Τα μοναδικά είδη καβουριών των βουνών κατοικούν στις πηγές του Γιόσωνα!
Οι παραλίες για μπάνιο
Η Αγία Δύναμη είναι μια λευκή αμμουδιά με ζαφειρένια νερά που βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Είναι μια από τις όμορφες και γαλήνιες παραλίες του νησιού.
Η Αγία Φωτιά είναι μια βοτσαλωτή παραλία με γαλάζια νερά που βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού. Είναι μια από τις πιο δημοφιλείς παραλίες του νησιού λόγω της εγγύτητάς της με την πόλη της Χίου. Η Αγία Φωτιά είναι καλά οργανωμένη και φημίζεται για τα πάρτι που διοργανώνονται στην παραλία.
Η Αγία Μαρκέλλα είναι μια μεγάλη αμμώδης και βοτσαλωτή παραλία που βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Στο βόρειο άκρο της παραλίας, ένα στενό μονοπάτι ανάμεσα στα βράχια οδηγεί στον τόπο του μαρτυρίου της Αγίας Μαρκέλλας, όπου βγαίνουν θερμές πηγές από τη γη, που θεωρούνται ιαματικές.
Η Αποθήκα είναι μια αμμώδης και βοτσαλωτή παραλία με τιρκουάζ νερά που βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά. Είναι μια από τις πιο παρθένες παραλίες, με όμορφα τοπία και βραχώδεις σχηματισμούς. Αν κολυμπήσετε μέχρι την επόμενη παραλία, θα ανακαλύψετε μια θαλάσσια σπηλιά!
Η Αυλωνιά είναι μια βοτσαλωτή παραλία με σμαραγδένια νερά που βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά. Είναι μια απομονωμένη παραλία με απόλυτη ιδιωτικότητα. Το καλοκαίρι λειτουργεί καντίνα στην παραλία.
Τα Δίδυμα αποτελούνται από δύο παρθένους κολπίσκους με σμαραγδένια νερά που βρίσκονται στη νοτιοδυτική πλευρά. Οι παραλίες είναι απομονωμένες και ιδανικές για όσους αναζητούν ηρεμία και χαλάρωση.
Η Κάτω Φανά είναι μια μεγάλη αμμώδης και ήρεμη παραλία με γαλάζια νερά που βρίσκεται στη νότια πλευρά του νησιού.
Η Ελίντα είναι ένας αμμώδης και βοτσαλωτός κόλπος με τιρκουάζ νερά που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού. Είναι μια παρθένα παραλία με εξαιρετικό φυσικό τοπίο.
Το Γυάλι ή Γυαλί είναι ένας απομακρυσμένος όρμος με λευκή άμμο και σμαραγδένια νερά που βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Χίου. Είναι μια απομονωμένη παραλία, όπου η πρόσβαση εκεί είναι δυνατή με μία ώρα περπάτημα από το χωριό Αυγώνυμα.
Ο Καρφάς είναι μια μεγάλη αμμώδης παραλία με γαλάζια νερά που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού. Είναι μια από τις πιο δημοφιλείς παραλίες, λόγω της κοντινής της απόστασης από την πόλη της Χίου. Ο Καρφάς είναι καλά οργανωμένος με beach bars, ταβέρνες και εστιατόρια με εκλεκτό φαγητό για να δοκιμάσετε.
Η Κώμη είναι μια μεγάλη αμμώδης και βοτσαλωτή παραλία με γαλάζια νερά που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά. Η παραλία είναι επίσης καλά οργανωμένη με μπαράκια, εγκαταστάσεις θαλάσσιων σπορ και ταβέρνες.
Η Λευκάθια είναι μια αμμώδης παραλία με σμαραγδένια νερά που βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Η παραλία είναι οργανωμένη και θεωρείται ιδανική για τους λάτρεις του beach volley.
Το Λιθί είναι μια αμμώδης παραλία με κρυστάλλινα νερά που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού και προσφέρει υπέροχη θέα στο ηλιοβασίλεμα. Στην παραλία λλειτουργούν μπιτς μπαρ, ταβέρνες και μίνι μάρκετ.
Τα Μαγεμένα είναι μια μεγάλη αμμώδης παραλία με σκούρα μπλε νερά που βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Είναι μια από τις πιο δημοφιλείς παραλίες της Χίου.
Ο Μάναγρος είναι μια παραλία με αμμουδιά και κρυστάλλινα νερά που βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Είναι η μεγαλύτερη παραλία του νησιού, ιδανική για όσους αναζητούν ηρεμία και απομόνωση, με εκπληκτική θέα στο ηλιοβασίλεμα.
Η Μερικούντα είναι μια από τις πιο απομονωμένες παραλίες του νησιού που βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά. Η παραλία είναι καλυμμένη με χοντρή άμμο και βότσαλο και είναι απροστάτευτη από τους βοριάδες. Είναι μια παρθένα παραλία, ιδανική για τους λάτρεις της φύσης και προσβάσιμη από το μονοπάτι που αρχίζει από το χωριό Μεστά.
Το Μετόχι είναι μια παραλία που συνδυάζει την αμμουδιά με τα βότσαλα και έχει τιρκουάζ νερά. Βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού και είναι αρκετά απομονωμένη. Σε κοντινή απόσταση από την παραλία, υπάρχουν πολλές ταβέρνες με νόστιμο θαλασσινό φαγητό.
Το Ναγκού είναι μια βοτσαλωτή παραλία με σμαραγδένια νερά που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού και θεωρείται μια από τις ομορφότερες παραλίες της Χίου. Η γύρω περιοχή διαθέτει ταβέρνες και μαγαζιά με τοπικά προϊόντα. Στη μία άκρη της παραλίας, υπάρχει ένα λιθόστρωτο μονοπάτι που οδηγεί στην κορυφή του λόφου, προσφέροντας υπέροχη θέα στις γύρω περιοχές.
Η Παραλία των Γλάρων είναι μια αμμώδης και βοτσαλωτή παραλία με τιρκουάζ νερά που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού.
Το Τηγάνι είναι ένας απομονωμένος εξωτικός όρμος με τιρκουάζ νερά στη δυτική πλευρά. Είναι μια παραλία με λευκό βότσαλο, πλούσια βλάστηση και ψηλούς βράχους. Η παραλία είναι ιδανική για τους λάτρεις της ηρεμίας και της φύσης.
Το Τραχήλι είναι μια αμμώδης και βοτσαλωτή παραλία με κρυστάλλινα καθαρά νερά που βρίσκεται επίσης στη δυτική πλευρά. Είναι ένας απομονωμένος όρμος με όμορφα φυσικά τοπία. Ο γύρω βραχώδης λόφος καλύπτεται από πολυάριθμα ψηλά πεύκα.
Τα Βρουλίδια είναι μια παραλία με λευκή άμμο και σμαραγδένια νερά που βρίσκεται στη νοτιότερη πλευρά του νησιού. Είναι μια απομονωμένη παραλία, ιδανική για όσους αναζητούν απόλυτη απομόνωση σε ένα όμορφο φυσικό περιβάλλον.
Τα τοπικά προϊόντα & οι σπεσιαλιτέ της Χίου
Τα τοπικά προϊόντα του νησιού περιλαμβάνουν φυσικά τη μαστίχα, μια εκλεκτή ποικιλία μελιού, τα αλκοολούχα ποτά από μαστίχα, όπως η σουμάδα, το Αριούσιο κρασί, το ελαιόλαδο, τις λιαστές ντομάτες και τα τυριά κοπανιστή και μαστέλο.
Στις τοπικές σπεσιαλιτέ ανήκουν το σφουγγάτο, οι κουτσουνάδες, οι ταμπουροκεφτέδες, το λιόκαφτο, τα μύδια στον ατμό, ο γαύρος με ελαιόλαδο και σκόρδο, τα κοπανιστοπιτάκια και η αστακομακαρονάδα.
Εκδηλώσεις & Φεστιβάλ
- Κάθε Πάσχα στο χωριό Βροντάδος πραγματοποιείται ο «ρουκετοπόλεμος». Το έθιμο είναι μια συμβολική «μάχη» με χειροποίητες ρουκέτες μεταξύ των δύο μεγάλων εκκλησιών του χωριού, του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας της Ερυθιανής, που τελείται το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου.
- Κάθε τελευταία Κυριακή της Αποκριάς πραγματοποιείται το Χιώτικο Καρναβάλι σε όλα σχεδόν τα χωριά του νησιού.
- Κάθε Καθαρά Δευτέρα γίνεται το Έθιμο του Αγά στα χωριά Λιθί, Μεστά, Ολύμποι και Πυργί. Το έθιμο είναι ένα σατιρικό αντίγραφο των δεινών που γίνονταν κατά την Τουρκοκρατία.
- Κάθε 22 Ιουλίου πραγματοποιείται στο Μοναστήρι της Αγίας Μαρκέλλας η καθιερωμένη γιορτή προς τιμήν της Αγίας Μαρκέλλας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη παραδοσιακή γιορτή της Χίου, καθώς η Αγία Μαρκέλλα είναι η πολιούχος του νησιού.
- Κάθε 11 Νοεμβρίου τελείται στο νησί η Μνήμη της Ανεξαρτησίας της Χίου. Η γιορτή φιλοξενεί παραδοσιακό γλέντι με τοπικά γλέντια και παραδοσιακούς χορούς.
- Κάθε παραμονή Πρωτοχρονιάς αναβιώνει μια παλιά παράδοση. Ομάδες ανθρώπων, που έχουν κατασκευάσει ένα μοντέλο πολεμικού πλοίου, συγκεντρώνονται στην πλατεία της πόλης και τραγουδούν τα παραδοσιακά κάλαντα. Οι ομάδες αντιπροσωπεύουν τις γειτονιές της πόλης και ανταγωνίζονται ως προς τη δεξιοτεχνία τους στη δημιουργία του μοντέλου του πλοίου και στον αυτοσχεδιασμό των στίχων για τα κάλαντα.