Η Δήλος είναι η ίδια μια ιστορία, μια εμπειρία ζωής, ένα μυστηριώδες νησί που φιλοξενεί μια σειρά μνημειακών αρχαιοτήτων από την αρχαϊκή, την κλασική και την ελληνιστική περίοδο, σε μια περιοχή που χρησιμοποιείται αποκλειστικά ως αρχαιολογικός χώρος.
Η Δήλος στον χάρτη είναι ένα μικρό βραχονησάκι που βρίσκεται στην καρδιά του Αιγαίου και στο κέντρο των Κυκλάδων απέναντι από την Μύκονο. Αρχικά, το νησί ιδρύθηκε ως ιερό προσκυνηματικό νησί, καθώς σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία εκεί γεννήθηκαν ο Απόλλωνας και η Άρτεμις.
Στη συνέχεια, το μέρος χρησίμευσε ως πολιτικό κέντρο, καθώς ήταν η βάση της Δηλιακής Συμμαχίας και το ταμείο της Αθηναϊκής Συμμαχίας, ενώ αργότερα ως εμπορικό λιμάνι με πολυτελή σπίτια και αγορές.
Το νησί της Δήλου είναι ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς, μυθολογικούς και ιστορικούς χώρους της Ελλάδας, βασικό μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Σε αυτόν τον ιερό τόπο, όπου γεννήθηκε ο Απόλλωνας, ο ελληνικός ήλιος αντανακλά τα πολύτιμα μάρμαρα, που συμβόλιζαν το φως της λογικής και της αρμονίας για τους Αρχαίους Έλληνες.
Η ακτινοβολία του νησιού γίνεται αισθητή σε όλη την Ελλάδα. Καθώς οι ταξιδιώτες στέκονται στο κέντρο αυτού του Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, θα νιώσουν δέος και σεβασμό για την πλούσια ιστορία της Ελλάδας.
Αναμφισβήτητα, το κέντρο του αρχιπελάγους των Κυκλάδων είναι ένας προορισμός που θα θελήσετε να προσθέσετε στη λίστα σας, οπότε ήρθε η ώρα να μάθετε όλες τις πληροφορίες που θα χρειαστείτε πριν το ταξίδι σας!
Τι να δεις στη Δήλο: Τα καλύτερα αξιοθέατα του νησιού
Όταν φτάσετε στη Δήλο, το μικρό καράβι θα σας αφήσει στις άγκυρες του αρχαίου εμπορικού λιμανιού και θα βρεθείτε να περπατάτε στην Αγορά των Competaliasts, των εμπόρων που πήραν το όνομά τους από τις Lares Compitales, τις ρωμαϊκές θεότητες.
Υπάρχουν τρεις Αγορές στο νησί. Η Αγορά των Ποσειδωνιαστών της Βηρυτού, η Αγορά των Ιταλών από τη Νότια Ιταλία και τη Σικελία και η Αγορά των Δηλίων. Οι Αγορές ήταν κάποτε τόποι εμπορικών συνδικάτων και εμπορικών ενώσεων με κοινή καταγωγή.
Επιπλέον, θα συναντήσετε την πρώτη Συναγωγή της Διασποράς και της εβραϊκής κοινότητας που ιδρύθηκε από τους εμπόρους της Αλεξάνδρειας και της Τύρου στο ανατολικό τμήμα του νησιού.
Στην ανατολική πλευρά της Αγοράς θα δείτε την Ιερά Οδό, που ήταν η διαδρομή της πομπής προς το Ιερό του Απόλλωνα κατά τη Δηλιακή Γιορτή. Στην αριστερή πλευρά της Ιεράς Οδού βρίσκεται η Στοά του Φιλίππου, η οποία ήταν δώρο από τον Φίλιππο Ε’ της Μακεδονίας προς τιμήν του Απόλλωνα.
Στο τέλος της Ιεράς Οδού βρίσκονται τα Προπύλαια, μια κάποτε λευκή μαρμάρινη πύλη που πλαισιώνεται από τέσσερις δωρικούς κίονες. Πέρα από τα Προπύλαια βρίσκονται τα ερείπια του Ιερού του Απόλλωνα, που παλιά ήταν κατάμεστο από ναούς, αγάλματα και βωμούς.
Στη δεξιά πλευρά του ιερού βρίσκεται η Οικία των Ναξίων, κατασκευή κεντρικής κιονοστοιχίας, ο Ναός των Αθηναίων, δωρικό κτίσμα με έξι κίονες και ο Πορινός Ναός, όπου φυλασσόταν ο θησαυρός της Δηλιακής Συμμαχίας.
Έξω από τον βόρειο τοίχο υπήρχε κάποτε ένα κολοσσιαίο άγαλμα του Απόλλωνα, τμήματα του οποίου σήμερα παρουσιάζονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Δήλου και στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου.
Στη νοτιοανατολική πλευρά του Ιερού του Απόλλωνα βρίσκονται τα ερείπια του Ιερού των Ταύρων, μια εξαιρετικά μακρά κατασκευή που θεωρείται ότι εκθέτει μια τριήρη, τύπο αρχαίου πλοίου με τρεις σειρές κουπιών, αφιερωμένο στον Απόλλωνα από έναν αρχηγό της ελληνιστικής περιόδου.
Κοντά στο Ιερό των Ταύρων υπάρχει μια οβάλ εσοχή προστατευμένη από τα πέντε Ναξιακά μαρμάρινα θηρία, όπου κάποτε η Ιερή Λίμνη και ο Φοίνικας περιβάλλονταν από τείχη, το μέρος όπου η Λητώ γέννησε τον Απόλλωνα και την Άρτεμη.
Σε κοντινή απόσταση από τις ακτές υπάρχουν δύο αρχαίες παλαίστρες και το στάδιο όπου γίνονταν οι Δηλικοί Αγώνες. Ένα από τα διαμάντια της Δήλου, ωστόσο, είναι η Λεωφόρος των Λιονταριών, μια λεωφόρος μήκους πενήντα μέτρων, τμήματα της οποίας εκτίθενται πλέον στο μουσείο.
Στο νότιο τμήμα, θα βρείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο της Δήλου που εκθέτει μια μεγάλη συλλογή από αρχαιολογικά ευρήματα και αρχαιότητες της αρχαϊκής, κλασικής, ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου που βρέθηκαν στις ανασκαφές της Δήλου, συμπεριλαμβανομένων μνημειακών αγαλμάτων, αγγείων οργάνων, ειδωλίων, κοσμημάτων και ψηφιδωτών.
Στη δεξιά πλευρά του μουσείου βρίσκονται τα ερείπια του Ιερού του Διονύσου και μια σειρά από αρχαιολογικά μνημεία αφιερωμένα στον Απόλλωνα. Στη βόρεια πλευρά του ιερού βρισκόταν ο ναός της Αρτέμιδος, που σήμερα εκτίθεται στο μουσείο.
Περπατώντας στο μονοπάτι που οδηγεί στο νότιο τμήμα της Δήλου βρίσκεται το αρχαίο θέατρο, όπου κάποτε κατοικούσαν Ρωμαίοι τραπεζίτες και Αιγύπτιοι έμποροι. Από τη νοτιοανατολική πλευρά του Θεάτρου, ένας χωματόδρομος οδηγεί στη βάση του όρους Κίνθος με λείψανα από το Ιερό των Αιγυπτίων και Συριακών Θεών.
Η ιστορία & η μυθολογία της Δήλου
Μυθολογία
Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Απόλλωνας, ο Θεός του Φωτός, και η Άρτεμις, η θεά του κυνηγιού, τα παιδιά του Δία και της Λητούς γεννήθηκαν στο νησί της Δήλου. Η μητέρα τους, Λητώ, κυνηγημένη από την οργισμένη σύζυγο του Δία, Ήρα, βρήκε καταφύγιο στη Δήλο, ένα νησί που εμφανίστηκε ανάμεσα στα κύματα, χάρη στην βοήθεια του Ποσειδώνα.
Η Λητώ έγειρε πίσω στην πλαγιά της Κύθνου, κρατώντας τον μόνο φοίνικα του νησιού και γέννησε τον γιο της, τον θεό του φωτός.
Για την ακρίβεια, η Ορτυγία είναι το νησί που κατέφυγε η Λητώ κυνηγημένη από την Ήρα όπου γέννησε την Αρτέμιδα, η οποία βοήθησε τη μητέρα της να γεννήσει τον Απόλλωνα στη Δήλο, που κατά μια εκδοχή ταυτίζεται με την Ορτυγία και ονομάστηκε Δήλος όταν εκεί φανερώθηκε – έγινε δῆλος, δηλαδή έκδηλος – ο Απόλλων.
Η γέννηση του Απόλλωνα και της Άρτεμης μετέτρεψε τη Δήλο σε ένα ιερό νησί, έτσι σε κανέναν θνητό δεν θα επιτρεπόταν ποτέ να ζήσει ή να πεθάνει στο νησί. Για το λόγο αυτό, έγκυες γυναίκες και άνθρωποι που επρόκειτο να πεθάνουν μεταφέρονταν στο γειτονικό νησί Ρήνεια, αποδεχόμενοι τη μοναδικότητα και την ιερότητα του νησιού στα χρόνια της Δηλιακής Συμμαχίας.
Ιστορία
Η Δήλος κατοικήθηκε από τον 1ο αιώνα π.Χ., όταν οι πρώτοι κάτοικοι έχτισαν κατοικίες στο λόφο της Κίνθου, το υψηλότερο σημείο του νησιού, επιθεωρώντας τη θάλασσα για επικείμενες επιδρομές.
Στη συνέχεια, οι Μυκηναίοι εγκαταστάθηκαν στο νησί και οι Ίωνες αποίκησαν τη Δήλο κάνοντάς τη θρησκευτική τους πρωτεύουσα, ενώ χρησίμευσε και ως πολιτική πρωτεύουσα της Αμφικτυονικής Συμμαχίας.
Το Απολλώνιο Ιερό έφτασε στο αποκορύφωμα της δόξας του κατά την Αρχαϊκή και την Κλασική περίοδο, όταν Έλληνες από όλο τον ελληνικό κόσμο συγκεντρώνονταν για να προσκυνήσουν τον Θεό Απόλλωνα και τη θεά Άρτεμη.
Στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ., η Δήλος ήταν ένα κατοικημένο νησί με σπίτια και αγροκτήματα γύρω από το ιερό, που αναπτύχθηκε ραγδαία μετά το 167 π.Χ, ως αποτέλεσμα της ανακήρυξης της Δήλου ως ελεύθερου λιμανιού για εμπορική δραστηριότητα.
Εκείνη την περίοδο, η Δήλος έσφυζε από ζωή με χιλιάδες κατοίκους, σχεδόν 30.000, από τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου. Τραπεζίτες, έμποροι και πλοιοκτήτες εγκαταστάθηκαν στη Δήλο προσελκύοντας πολλούς τεχνίτες και καλλιτέχνες, με σκοπό να χτίσουν σπίτια διακοσμημένα με ψηφιδωτά δάπεδα, τοιχογραφίες και αγάλματα.
Παρά τις διαφορετικές εθνικότητες και το διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο, όλοι αυτοί οι άνθρωποι κατάφεραν να οικοδομήσουν μια ειρηνική κοινωνία που επικοινωνούσε στα γραπτά και προφορικά ελληνικά που ήταν η διεθνής γλώσσα της περιόδου, υιοθετώντας παράλληλα τον ελληνικό τρόπο ζωής.
Σύντομα, το ιερό νησί της Δήλου έγινε το μεγαλύτερο εμπορικό και οικονομικό κέντρο της Μεσογείου σε μια από τις πιο στρατηγικές γεωγραφικές θέσεις μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Στην πραγματικότητα ακούγεται ασυνήθιστο, πώς αυτό το μικρό νησί μήκους μόλις πέντε τετραγωνικών χιλιομέτρων που δεν παρήγαγε τίποτα, ήταν ένα μέρος που μπορούσες να βρεις τα πάντα.
Η ευημερία του νησιού και οι φιλικές σχέσεις με τους Ρωμαίους ήταν η κύρια αιτία της καταστροφής της Δήλου. Το τέλος της Δήλου ήρθε μετά τη σφαγή από τον βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη (88 π.Χ.) που ήταν εχθρός των Ρωμαίων και αργότερα από έναν σύμμαχο του Μιθριδάτη, τους πειρατές του Αθηνόδωρου.
Μετά τις επιδρομές, λίγοι άνθρωποι συνέχισαν να ζουν στο νησί μέχρι την οριστική εγκατάλειψή του τον 6ο αιώνα μ.Χ. Στη συνέχεια, η Δήλος καταλήφθηκε διαδοχικά από Βυζαντινούς, Σλάβους, Σαρακηνούς, Ενετούς, τους Ιππότες του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ και τους Οθωμανούς και μετατράπηκε σε λατομείο.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή ξεκίνησε τις ανασκαφές, που βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη, και ανακάλυψε το φως του Αιγαίου, τη Δήλο, έναν μεγαλοπρεπή αρχαιολογικό χώρο, που σήμερα μας ταξιδεύει πίσω στη γέννηση του ελληνικού πολιτισμού και της ιστορίας.
Πως πάω στη Δήλο
Η Δήλος είναι προσβάσιμη με πλοίο από τα λιμάνια της Νάξου, της Μυκόνου και της Πάρου. Με τη σειρά της η Μύκονος είναι προσβάσιμη από Αθήνα, συγκεκριμένα από τα λιμάνια της Ραφήνας και του Πειραιά. Το ταξίδι προς το νησί συνήθως διαρκεί από τρεις έως πέντε ώρες.
Αν είστε από Θεσσαλονίκη, θα μεταβείτε στην Αθήνα και από εκεί θα κατευθυνθείτε σε ένα από τα παραπάνω νησιά. Φροντίστε μόνο να κλείσετε τα ακτοπλοϊκά σας έγκαιρα για να επωφεληθείτε από τις τιμές. Αν δεν θέλετε να ταξιδέψετε με πλοίο, μπορείτε να μεταβείτε και αεροπορικώς.
Ποιες δραστηριότητες προσφέρει η Δήλος
Καθώς στέκεστε στο κέντρο αυτού του ιστορικού τόπου, γύρω σας απλώνονται τα θρυλικά μνημεία του νησιού: το Σπίτι των Ναξίων, ο Ναός της Αρτέμιδος, το Πύθιο, το Σπίτι του Διονύσου και το αρχαίο θέατρο, τα σπίτια των Δηλίων και ο ναός της Ίσιδας.
Υπάρχει επίσης η Ταράτσα των Λιονταριών, με πέντε από τα μαρμάρινα λιοντάρια που φύλαγαν τον Ιερό Φοίνικα που κρατούσε η Λητώ, η μητέρα του Απόλλωνα, όταν γέννησε τον θεό του φωτός. Είστε στην καρδιά του αρχαίου σύμπαντος και η εξερεύνηση σας περιμένει. Τι μπορείτε να δοκιμάσετε:
Ανάβαση στον κόμβο των Κυκλάδων
Η ανάβαση στην Κύνθο, το ψηλότερο σημείο σε αυτό το μικρό, επίπεδο νησί, στα 133 μέτρα, διαρκεί μόλις 20 λεπτά. Εντυπωσιακά σκαλισμένα σκαλοπάτια θα σας οδηγήσουν στη συχνά θορυβώδη κορυφή, όπου μπορείτε να δείτε τα νησιά που σχηματίζουν έναν μοναδικό κύκλο γύρω από τη Δήλο.
Ανακαλύπτοντας τη Ρήνεια
Πολύ κοντά στη Δήλο και τη Μύκονο, αυτό το νησί των 14 τετραγωνικών χιλιομέτρων έχει πλάτος μόλις 1 χλμ. και είναι γνωστό για τους πολλούς όρμους, τους κολπίσκους και τις ερημικές αμμώδεις παραλίες του.
Υπάρχουν πέντε παρεκκλήσια και αγροκτήματα διάσπαρτα σε όλο το νησί. Το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδας έχει θέα σε μια ιδιαίτερα εντυπωσιακή αμμουδιά και σας περιμένει να το δείτε από κοντά.
Αφού θαυμάσετε τα αρχαία αξιοθέατα της Δήλου, μπορείτε επίσης να νοικιάσετε ιστιοπλοϊκό και να κάνετε τον γύρω του νησιού, όπως επίσης και κατάδυση στα γαλαζοπράσινα νερά του.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο
Μια από τις καλύτερες συλλογές αρχαίας ελληνικής γλυπτικής στον κόσμο σας περιμένει στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Δήλου. Από τα εγκαίνιά του το 1904 συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα μουσεία της Ελλάδας, τα οποία μπορείτε να επισκεφθείτε.
Τα εννέα δωμάτιά του φιλοξενούν γλυπτά, ψηφιδωτά, αγγεία, επιγραφές, κοσμήματα, ένα ταφικό αγαλματίδιο και ταφόπλακες. Αναζητήστε τον κορμό του αρχαϊκού κούρου από το Ιερό του Απόλλωνα, τα αγάλματα του Διοσκουρίδη και της Κλεοπάτρας, καθώς και τον Βορέα που απαγάγει τη νύμφη Ωρείθεια.
Ο Ναός της Ίσιδας
Μέσα στο Ναό της Ίσιδας θα βρείτε το άγαλμα της θεάς των ναυτικών και ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα του νησιού. Η τοποθεσία ξεχωρίζει ανάμεσα σε ναούς άλλων ξένων θεών και βρίσκεται στους πρόποδες της Κύνθου.
Το αρχαίο θέατρο
Αρχικά φτιαγμένο από ξύλο, το θέατρο της Δήλου αντικαταστάθηκε από την πέτρινη κατασκευή που υπάρχει μέχρι σήμερα τον τρίτο αιώνα π.Χ και χωρούσε 5.000 θεατές! Ολόκληρη η περιοχή διαθέτει σωζόμενες αρχαίες κατοικίες από την εποχή της Κλεοπάτρας και του γνωστότερου βοτανολόγου της αρχαιότητας, Διοσκουρίδη του Πεδάνιου.
Που να μείνω στο νησί
Η Δήλος δεν διαθέτει ξενοδοχειακά καταλύματα, ενοικιαζόμενα δωμάτια ή μέρη για φαγητό και ποτό, καθώς αποτελεί ένα φυσικό αρχαιολογικό μουσείο με εκθέματα, ναούς, αγάλματα και βωμούς. Ο πληθυσμός της είναι τα πολυάριθμα ευρύματα της αρχαϊκής, κλασικής και ελληνιστικής περιόδου που χιλιάδες επισκέπτες από Αθήνα, από Θεσσαλονίκη και τα γειτονικά νησιά έχουν τη τύχη να θαυμάσουν από κοντά.
Η Δήλος, αυτό το πανέμορφο ελληνικό νησί με το απύθμενο ιστορικό και μυθολογικό παρελθόν στέκει περήφανο στο κέντρο του αρχιπελάγους των Κυκλάδων αναβιώνοντας όλη τη ζωή της αρχαϊκής, κλασικής και ελληνιστικής περιόδου. Διατηρώντας την ιστορική μας μνήμη ζωντανή, η Δήλος καλεί τους επισκέπτες της σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στον χρόνο!