Ένα μικροσκοπικό νησάκι που πλέει στη θάλασσα με μοναδικούς κατοίκους χίλιες κατσίκες. Ναι καλά ακούσατε! Ωστόσο, πριν από δύο αιώνες αυτό το μικροσκοπικό νησάκι συγκέντρωνε πιστούς από όλο το Αιγαίο και τη Μεσόγειο, σύμφωνα με τα ευρήματα που ήρθαν στο φως από τις αρχαιολογικές ανασκαφές.
Πάμε να μάθουμε περισσότερες πληροφορίες για αυτό το ιστορικό νησάκι με το πλούσιο παρελθόν!
Το νησί του Δεσποτικού είναι ένα από τα γύρω νησιά της Αντιπάρου με μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, που παλαιότερα συνδεόταν με τη νησίδα Τσιμιντήρι, όπως μαρτυρεί ο βωμός της Θεάς Εστίας. Όπως θα δείτε και στον χάρτη, το Δεσποτικό προσφέρει εκπληκτική θέα προς τα νησιά Αντίπαρο, Φολέγανδρο, Κίμωλο, Σύρο, Σέριφο, Σίκινο και Σίφνο.
Αυτό το νησάκι είναι ένας εντυπωσιακός αρχαιολογικός χώρος με δώδεκα κτίρια και επιβλητικά αντικείμενα, όπως ειδώλια και αγγεία, αγκράφες από ελεφαντόδοντο και πορσελάνινα αγαλματίδια, σφραγιδόλιθους από ημιπολύτιμους λίθους, αντικείμενα από σίδηρο και μόλυβδο, ξίφη και γεωργικά εργαλεία που οι πιστοί αφιέρωναν στον θεό Απόλλωνα προς τιμήν της Τέχνης.
Οι αρχαιολογικές ανασκαφές εντόπισαν ένα δωρικό ναό της αρχαϊκής περιόδου στη βορειοανατολική ακτή του νησιού μαζί με ένα επίμηκες συγκρότημα που αποτελείται από πέντε διαδοχικές παράλληλες αίθουσες στον ανασκαφικό χώρο της Μάνδρας. Τα κατάλοιπα του αρχαιολογικού χώρου είναι σε άριστη κατάσταση, ιδιαίτερα τα υπολείμματα των προσόψεων των κτιρίων.
Στη νοτιοανατολική πλευρά του Δεσποτικού έχει βρεθεί πληθώρα κτισμάτων που αποτελούν αρχιτεκτονικά στοιχεία δωρικού ναού, επιβεβαιώνοντας τη χρήση των ναών στη μεσαιωνική περίοδο.
Η ανακάλυψη των ενεπίγραφων αγγείων με την επιγραφή Απόλλων ενισχύει το γεγονός ότι ο ναός ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα. Πράγματι, η λατρεία του Απόλλωνα ήταν μια από τις πιο διαδεδομένες λατρείες στις Κυκλάδες, με κέντρο τη Δήλο.
Βέβαια, το Δεσποτικό έχει ταυτιστεί ως το νησί των Κούρων, των πανέμορφων μαρμάρινων αγαλμάτων λαξευμένων από το παριανό μάρμαρο, που κοσμούσαν το Ιερό. Στον χώρο βρέθηκαν μια σειρά από κατακερματισμένα μέλη, πολύτιμο δώρο και απόδειξη λαμπρότητας αυτού του ιερού τόπου. Πράγματι, το Δεσποτικό είναι καταφύγιο για τους λάτρεις της αρχαιολογίας και τους λάτρεις της ιστιοπλοΐας!
Ιστορικές Πληροφορίες για το Δεσποτικό
Το Δεσποτικό έχει ταυτιστεί ως ο τόπος της Αρχαίας Πρεπεσίνθου από τον Έλληνα ιστορικό Στράβωνα και τον Ρωμαίο φιλόσοφο Πλίνιο. Το νησί διαμόρφωσε τη δική του ξεχωριστή φυσιογνωμία συμμετέχοντας στην πολιτιστική ανάπτυξη των Κυκλάδων κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού με την εμπορική του ανάπτυξη, τους οχυρούς οικισμούς του και την ίδρυση κέντρων μεταλλοτεχνίας.
Η κατοίκηση του νησιού φαίνεται από τα ερείπια πρωτοκυκλαδικών οικισμών, τα ίχνη ιερού συγκροτήματος γύρω από το ναό του Απόλλωνα, το πλήθος λαξευτών τάφων και μαρμάρινων αγγείων και ειδώλων που ανακαλύφθηκαν στις περιοχές Λιβάδια, Παναγία και Ζουμπαριά. Τα ευρήματα του Δεσποτικού υποδηλώνουν μεγάλη επιρροή από το γειτονικό νησί της Πάρου.
Γκραβούρες του 15ου και του 17ου αιώνα, οι οποίες σημειώνουν την ύπαρξη κάστρου στη θέση Μάντρα, και ευρήματα που χρονολογούνται στους Μεσαιωνικούς χρόνους πιστοποιούν την κατοίκηση του νησιού και κατά την περίοδο αυτή.
Ακολουθώντας την ιστορία του γειτονικού νησιού της Αντιπάρου, το Δεσποτικό κατακτήθηκε από τους Ενετούς και στη συνέχεια από τους Οθωμανούς κατά τον 16ο αιώνα.
Το 1675, ο διαβόητος Γάλλος πειρατής Ντανιέλ, όταν ηττήθηκε από τους Οθωμανούς στη ναυμαχία που έγινε στη θαλάσσια περιοχή της Αντιπάρου και του Δεσποτικού, έβαλε φωτιά στο πλοίο του και αποβιβάστηκε στο Δεσποτικό. Οι κάτοικοι του νησιού τον παρέδωσαν όμως στις οθωμανικές δυνάμεις.
Στη συνέχεια, ο Υγκό ντε Κρεβαλιέ, ο Οράνζ, ο Ονορά και άλλοι Γάλλοι πειρατές, για να εκδικηθούν, λεηλάτησαν το νησί και κατέσφαξαν τους κατοίκους του. Έκτοτε παραμένει ακατοίκητο και χρησιμοποιείται ως βοσκότοπος. Εντούτοις, διαθέτει όμορφες παραλίες για παραθερισμό και είναι ένας εξαιρετικός ψαρότοπος.
Λόγω του ότι το νησί δεν έχει μόνιμο πληθυσμό, έχουν διατηρηθεί ορισμένοι τύποι φυσικών οικοτόπων, τυπικών των κεντρικών Κυκλάδων. Το Δεσποτικό έχει ενταχθεί στο κοινοτικό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας.
Πώς πάω στο Δεσποτικό
Το Δεσποτικό είναι προσβάσιμο με πλοίο από τα λιμάνια της Χώρας και του Αγίου Γεωργίου στην Αντίπαρο. Αν προγραμματίσετε κάποιο ταξίδι στην Πάρο και την Αντίπαρο, πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε αυτό το μικροσκοπικό θαύμα στις Κυκλάδες.
Δραστηριότητες που μπορείτε να δοκιμάσετε
Κρουαζιέρα γύρω από το Δεσποτικό
Το Δεσποτικό είναι ένα από τα ωραιότερα ακατοίκητα νησιά του Αιγαίου. Θα έχετε την ευκαιρία να ανακαλύψετε και να θαυμάσετε τα γαλαζοπράσινα νερά των παρθένων κόλπων και κολπίσκων του.
Οι δύο κόλποι στη νότια πλευρά του Δεσποτικού είναι ιδανικά σημεία για τους λάτρεις των φουσκωτών και των γιοτ. Επίσης, θα βρείτε ένα άλλο όμορφο μέρος για να αγκυροβολήσετε, στο νησάκι Τσιμιντήρι, ανάμεσα στα νησιά Αντίπαρο και Δεσποτικό.
Νήσος Στρογγυλό: Ο ομορφότερος κόλπος
Στη νότια πλευρά του Στρογγυλού, το νησάκι λίγο έξω από το Δεσποτικό, θα βρείτε έναν υπέροχο αμμώδη κόλπο με γαλαζοπράσινα νερά. Ο κόλπος προστατεύεται με ασφάλεια από τα μελτέμια. Άλλωστε, πάντοτε αποτελούσε πέρασμα σκαφών, από την εποχή των εμπορικών πλοίων που έβρισκαν απάγκιο εδώ όταν δυσκόλευε ο καιρός.
Φυσικά Τοπία και Παραλίες
Το τοπίο στο Δεσποτικό είναι ίσως από τα πιο ιδιαίτερα στην Ελλάδα, αλλά και στον κόσμο. Σεληνιακό, βραχώδες, επιβλητικό. Μια μπεζ κουκίδα μέσα στο βαθύ μπλε. Βαθύ μπλε, γιατί το βάθος των νερών που περιβάλλουν το Δεσποτικό, με εξαίρεση κάποια σημεία, είναι αχανές.
Οι παραλίες είναι όλες αμμώδεις, άλλες μικρότερες περικυκλωμένες από βράχους, άλλες μεγαλύτερες, ατελείωτες, αλλά όλες τους ήσυχες. Τα πολλά μικρά νησάκια που αγκαλιάζουν την Αντίπαρο, μοιάζουν με λιλιπούτιες οάσεις στη μέση του Αιγαίου πελάγους, με τα κρυστάλλινα τιρκουάζ νερά τους να μαγεύουν τους επισκέπτες.
Που να μείνω στο νησί
Όπως αναφέραμε παραπάνω, το Δεσποτικό είναι ακατοίκητο νησί, συνεπώς, δεν διαθέτει καταλύματα για διαμονή, όπως ξενοδοχεία ή ενοικιαζόμενα δωμάτια. Καλά καλά δεν προσφέρει καν μια ταβερνούλα για φαγητό.
Όσοι μας έρχεστε από Αθήνα, από Θεσσαλονίκη ή από το εξωτερικό, θα μείνετε στα γύρω νησιά και θα μεταφερθείτε σε αυτήν την μικρή όαση του Αιγαίου με σκάφος.
Την επόμενη φορά που θα επισκεφθείτε την Αντίπαρο, μη ξεχάσετε να επισκεφθείτε και τον υπέροχο φυσικό μουσείο του Δεσποτικού, ένα ακατοίκητο, μικροσκοπικό νησί με τεράστιο ιστορικό και αρχαιολογικό παρελθόν.
Παρακαλούμε όμως να δείξετε τον μέγιστο σεβασμό σας για αυτόν τον όμορφο αρχαιολογικό χώρο και να μην πάρετε ποτέ τίποτα μαζί σας εκτός από φωτογραφίες!
Διαβάστε ακόμα στο Manday.gr:
