Εδώ και πολλά χρόνια, κατά τη διάρκεια του Ορθοδόξου Πάσχα και όλου του καλοκαιριού, συχνάζουν διανοούμενοι, καλλιτέχνες, βασιλιάδες και επισκέπτες από όλο τον κόσμο στην Πάτμο. Μικρή και απόμερη, αλλά εντυπωσιακή, η Πάτμος είναι το νησί της Αποκάλυψης, η «Ιερουσαλήμ του Αιγαίου», που έχει μια βαθιά σχέση με τη θρησκεία μας.
Εξερευνήστε τη σκοτεινή σπηλιά, όπου ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής έγραψε το «βιβλίο της Αποκάλυψης», το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και τα δαιδαλώδη δρομάκια της Χώρας, με τα αριστοκρατικά σπίτια. Ανακαλύψτε ένα νησί, το οποίο η Unesco έχει ανακηρύξει Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Νότια της Σάμου, νοτιανατολικά της Ικαρίας και βορειοδυτικά της Λέρου, στην κορυφή των Δωδεκανήσων, δεσπόζει αυτό το μικρό νησί στο χάρτη, που ο πληθυσμός του δεν ξεπερνάει τους 3.000 κατοίκους.
Πώς πάω στην Πάτμο;
Η Πάτμος είναι προσβάσιμη με πλοίο από την Αθήνα, από το λιμάνι του Πειραιά, με το ταξίδι να διαρκεί συνήθως οκτώ ώρες. Ο πιο γρήγορος τρόπος όμως για να φτάσετε στο νησί είναι με αεροπλάνο από το νησί της Λέρου.
Από τη Λέρο, μπορείτε να πάρετε το καραβάκι και σε μία ώρα να φτάσετε στο νησί. Η Πάτμος συνδέεται επίσης με τα νησιά Κάλυμνο, Κω, Λειψοί, Σύρο και Σύμη.
Η ιστορία & η μυθολογία της
Σύμφωνα με το μύθο, τα πανάρχαια χρόνια η Πάτμος βρισκόταν στο βυθό της θάλασσας. Ήταν ορατή μόνο όταν η θεά Σελήνη έλαμπε από πάνω της.
Η Σελήνη πήγαινε συχνά στο βουνό Λάτμος για να συναντήσει τον αγαπημένο της, τον βασιλιά Ενδυμίωνα. Πατέρας του ήταν ο Δίας και του είχε παραχωρήσει το προνόμιο να μην γερνάει όταν κοιμόταν.
Καθώς ο Ενδυμίωνας κοιμόταν, η Σελήνη καθόταν στην κορυφή του βουνού Λάτμος και μιλούσε με την Άρτεμη, καθώς εκεί βρισκόταν ένας από τους σημαντικότερους ναούς της.
Ένα βράδυ, η Άρτεμις πρόσεξε το μικρό νησί που γυάλιζε κάτω από το νερό από τις ακτίνες της Σελήνης που πλησίαζε. Η θεά του κυνηγιού το ερωτεύτηκε αμέσως και θέλησε να το κάνει δικό της.
Επειδή όμως καταλάβαινε ότι δεν ήταν αρκετά δυνατή για να το ανεβάσει από το βυθό, ζήτησε τη βοήθεια του Δία. Έτσι λοιπόν, χάρη στη θεϊκή του δύναμη, το νησί της Πάτμου αναδύθηκε από τη θάλασσα αποκαλύπτοντας την εκθαμβωτική ομορφιά του, ενώ ο θεός Ήλιος (ο αδελφός της Σελήνης), που έβλεπε τα πάντα, ζέστενε το νησί με τις ακτίνες του, δίνοντάς του έτσι ζωή.
Στη συνέχεια, η Άρτεμις έπεισε μερικούς κατοίκους της περιοχής γύρω από το βουνό Λάτμος να πάνε να ζήσουν στο νησί, πράγμα που έκαναν για να την ευχαριστήσουν. Για να την τιμήσουν, το ονόμασαν Λητώις, που είναι ένα άλλο όνομα της Αρτέμιδος και σημαίνει «κόρη της Λητούς».
Στο μουσείο της μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου υπάρχει επιγραφή που αναφέρει ότι ο Ορέστης, όταν καταδιωκόταν από τις Ερινύες για το φόνο της μητέρας του, βρήκε καταφύγιο στην Πάτμο και έχτισε τον μεγάλο ναό της θεάς Άρτεμης στο σημείο, όπου σήμερα βρίσκεται το Μοναστήρι.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι η Πάτμος κατοικήθηκε από τους Κάρες, τους Δωριείς και τους Ίωνες από τη νεολιθική εποχή. Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, οι Σπαρτιάτες βρήκαν καταφύγιο στην Πάτμο για να δραπετεύσουν από τους Αθηναίους.
Έτσι ξεκίνησε μια εποχή ακμής για το νησί, η οποία όμως παρήκμασε όταν οι Ρωμαίοι το κατέκτησαν και το χρησιμοποίησαν ως τόπο εξορίας για τους κατάδικους.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο ήρθε στην Πάτμο ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής, εξόριστος από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Τίτο Φλάβιο Δομιτιανό το 95 μ.Χ., όπου έγραψε το «Βιβλίο της Αποκάλυψης» και δίδαξε στους κατοίκους τον Χριστιανισμό.
Το νησί έγινε τότε τόπος προσκυνήματος και λατρείας, στενά συνδεδεμένος με την «Αποκάλυψη» του Αγίου Ιωάννη. Μετά την κυριαρχία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Χριστιανισμός αναγνωρίστηκε επίσημα. Ωστόσο, η Πάτμος υπέφερε από επιδρομές των Αράβων πειρατών από τον 6ο έως τον 9ο αιώνα μ.Χ.
Στα τέλη του 12ου αιώνα, το νησί μετατράπηκε σε μεγάλο εμπορικό κέντρο, έως ότου οι Ενετοί το κατέλαβαν υπό τη βασιλεία του Δούκα της Νάξου. Οι Ενετοί μετέτρεψαν την Πάτμο σε ημιαυτόνομη μοναστική πολιτεία, αποκτώντας μεγάλη επιρροή και πλούτο.
Το 1340, κυριάρχησαν στην Πάτμο οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη και δύο αιώνες αργότερα οι Οθωμανοί. Μετά το τέλος των Τουρκικών- Ενετικών Πολέμων, το νησί έγινε και πάλι σημαντικό εμπορικό κέντρο.
Στη συνέχεια, η Πάτμος κυβερνήθηκε από τους μοναχούς και άρχισε πάλι να ευημερεί, ώσπου ο Φραντσέσκο Μοροζίνι, ο ηγέτης των Ενετών, κατέκτησε και κατέστρεψε την Πάτμο το 1659.
Οι κάτοικοι κατάφεραν να ανακτήσουν τη χαμένη αίγλη του νησιού, αναπτύσσοντας το εμπόριο και τη ναυτιλία. Ο πλούτος της Πάτμου χωρίστηκε σε μοναστικές οντότητες κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, όταν ιδρύθηκε η Πατμιακή Σχολή κοντά στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης.
Τελικά, η Πάτμος κατακτήθηκε από τους Ρώσους, τους Ιταλούς και τους Γερμανούς, μέχρι που επανενώθηκε με την Ελλάδα τον Μάρτιο του 1948.
Τι πρέπει να δείτε στην Πάτμο κατά τη διάρκεια των διακοπών σας;
Η Χώρα της Πάτμου
Η Χώρα είναι η πρωτεύουσα της Πάτμου που βρίσκεται στη νότια πλευρά του νησιού. Αυτός ο υπέροχος οικισμός έχει καταφέρει να διατηρήσει τον αυθεντικό και παραδοσιακό του χαρακτήρα, παρά τα τόσα χρόνια ιστορίας και των πολλαπλών κατακτήσεων από ξένους λαούς.
Ασβεστωμένα σπίτια και καλοδιατηρημένα αρχοντικά, πλακόστρωτα σοκάκια και όμορφες πλατείες στεφανώνονται από τους γκριζωπούς τοίχους του οχυρού μοναστηριού, καθώς τα χρώματα αλλοιώνονται από το εκθαμβωτικό φως του ήλιου του Αιγαίου.
Οι φεουδάρχες και οι πλούσιοι έμποροι και καπετάνιοι από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα έχουν αφήσει το στίγμα τους στη Χώρα της Πάτμου.
Καθώς περπατάτε στη σκιά των επιβλητικών κτιρίων με τα γοτθικά και νεοκλασικά χαρακτηριστικά και περνάτε κάτω από τις στοές και τις καμάρες, κατευθυνόμενοι σε μεγάλα σοκάκια που μόλις χωράνε δύο άτομα, δεν είναι δύσκολο να καταλάβετε γιατί θεωρείται μια από τις πιο αρχοντικές νησιωτικές πόλεις στο Αιγαίο.
Το Σπήλαιο της Αποκάλυψης
Αυτό το ιερό σπήλαιο είναι το σημείο, όπου ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής έγραψε το «Βιβλίο της Αποκάλυψης», το τελευταίο κεφάλαιο της Χριστιανικής Βίβλου. Εξόριστος στην Πάτμο το 95 μ.Χ., κήρυξε και βάφτισε τους κατοίκους του νησιού.
Τελικά, η Πάτμος άρχισε να θεωρείται ιερή και το σπήλαιο έγινε το επίκεντρο ενός σημαντικού θρησκευτικού προσκυνήματος.
Η Μονή του Αγίου Ιωάννη
Ψηλά στο λόφο πάνω από τη Χώρα, η Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου είναι ένα σημαντικό κέντρο λατρείας. Αυτό το μοναστήρι, με τη σημαντική θρησκευτική του ιστορία και την επιβλητική αρχιτεκτονική του, υψώνεται μεγαλοπρεπώς πάνω από το Αιγαίο.
Η μοναστική κοινότητα υπάρχει για πάνω από 900 χρόνια και τα κειμήλια, τα σπάνια έγγραφα, οι εικόνες και άλλοι ορθόδοξοι θησαυροί που βρίσκονται στο μοναστήρι θεωρούνται ανεκτίμητης αξίας.
Η μονή ιδρύθηκε από τον Όσιο Χριστόδουλο Λατρινό το 1088. Η κύρια είσοδος της μονής αποτελείται από δύο πύργους που περιβάλλονται από ψηλούς προστατευτικούς τοίχους, όπου στεγάζεται μια από τις σημαντικότερες μοναστηριακές βιβλιοθήκες στον κόσμο.
Ο βράχος της Καλικατσούς
Αυτός ο τεράστιος βράχος ξεπροβάλλει από το νερό και μοιάζει με γλυπτό λαξευμένο από τη θάλασσα. Ο Βράχος της Καλλικατσούς είναι ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος που βρίσκεται στον κόλπο του Γροίκου.
Μια σειρά από αρχαιολογικά ευρήματα επιφανειακής κεραμικής και λίθινων εργαλείων μαρτυρούν ότι ο βράχος χρησίμευε ως υπαίθριος ναός της Αφροδίτης. Η θέα από την κορυφή θα σας κόψει την ανάσα.
Η Ακρόπολη του Καστελλίου
Η Ακρόπολη του Καστελλίου είναι η αρχαία ακρόπολη της Πάτμου που βρίσκεται στο λόφο Καστέλι κοντά στο χωριό Σκάλα. Είναι ένας φυσικός οχυρός λόφος που φιλοξενεί τα ίχνη των οχυρωματικών τειχών και των πύργων από το τέλος της κλασικής περιόδου. Αρχαιολογικά ευρήματα εκτίθενται στο Αρχοντικό Νικολαΐδη στη Χώρα.
Η παραλία Ψιλή Άμμος
Η Ψιλή Άμμος είναι μια από τις πιο όμορφες παραλίες που θα δείτε στο ταξίδι σας στο νησί. Είναι μια χρυσαφένια αμμουδιά, άγριας ομορφιάς, με καταγάλανα νερά που βρίσκεται στη νότια πλευρά του νησιού.
Είναι μια από τις ωραιότερες παραλίες του νησιού, ιδανική για τους φυσιολάτρες. Η παραλία είναι προσβάσιμη είτε με έναν περίπατο τριάντων λεπτών από τον οικισμό Διακόφτι, είτε με καραβάκι.
Η Πατμιάδα Εκκλησιαστική Σχολή
Η Πατμιάδα Σχολή είναι ένα από τα σημαντικότερα εκκλησιαστικά σχολεία της χώρας, που ιδρύθηκε από τον Μακάριο Καλογερά το 1713. Στα τέλη του 18ου αιώνα, η σχολή έγινε ένα από τα σημαντικότερα σχολεία της χώρας και έλαβε πολλά δωρεές. Στις μέρες μας, έχουν δημιουργηθεί νέα κτίρια και η σχολή λειτουργεί ως εκκλησιαστικό σχολείο.
Τα Καθίσματα
Τα Καθίσματα είναι διάσπαρτα σε όλο το νησί. Πρόκειται για κελιά ή μικρά ξωκλήσια που χτίστηκαν από μοναχούς μέσα σε σπηλιές. Το παλαιότερο κάθισμα βρίσκεται στον βράχο της Καλλικατσούς στην παραλία της Πέτρας.
Θα βρείτε κι άλλα γύρω από τους Κήπους του Οσίου Χριστοδούλου, την περιοχή του Προφήτη Ηλία και το νησάκι Χιλιομόδι. Αν θέλετε να επισκεφτείτε ένα κάθισμα, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τη γραμματεία της Ιεράς Μονής.
Τα μουσεία και τα μνημεία του νησιού
Το Εκκλησιαστικό Μουσείο της Πάτμου θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα εκκλησιαστικά μουσεία της χώρας. Στο μουσείο εκτίθενται σημαντικά αντικείμενα και θησαυροί της μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Το μουσείο στεγάζεται στους χώρους του μοναστηριού.
Το Αρχοντικό του Νικολαΐδη βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά της Χώρας. Είναι ένα ανακαινισμένο αρχοντικό του 17ου αιώνα με χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία του νησιού. Στο αρχοντικό εκτίθενται παραδοσιακά και λαογραφικά αντικείμενα από το νησί, όπως σκεύη, παραδοσιακές φορεσιές και είδη σπιτιού.
Το Λαογραφικό Μουσείο της Πάτμου βρίσκεται στη συνοικία Νεοχώρι της Χώρας. Το μουσείο στεγάζεται στο χαρακτηριστικό νεοκλασικό αρχοντικό της οικογένειας Simandiri, το οποίο χτίστηκε το 1625 από τους τεχνίτες του νησιού.
Το μουσείο εκθέτει μια πλούσια συλλογή αντικειμένων που περιλαμβάνει ξύλινα έπιπλα, παλιές φωτογραφίες και οικογενειακά κειμήλια.
Ποιες δραστηριότητες να δοκιμάσετε στην Πάτμο;
Οδήγηση: Η ύπαιθρος της Πάτμου είναι ιδανική για εξερεύνηση με αυτοκίνητο. Μια από τις πιο όμορφες διαδρομές είναι αυτή που ξεκινάει από το χωριό Γροίκος και οδηγεί στην εκκλησία της Παναγίας του Γερανού. Μια άλλη ενδιαφέρουσα διαδρομή είναι αυτή που ξεκινάει από τη Χώρα και οδηγεί στην παραλία της Λάμπης.
Πεζοπορία: Η Πάτμος φιλοξενεί πολλά μονοπάτια για τους λάτρεις της πεζοπορίας. Μια από τις πιο όμορφες διαδρομές είναι η διαδρομή που ξεκινάει από τον οικισμό Διακόφτι και οδηγεί στην πανέμορφη παραλία Ψιλή Άμμος.
Ένα άλλο ενδιαφέρον μονοπάτι είναι αυτό που ξεκινάει από το χωριό Σκάλα και οδηγεί στην ακρόπολη του Καστελλίου. Αξίζει επίσης να ακολουθήσετε τη διαδρομή που αρχίζει από την παραλία Αγριολίβαδο και οδηγεί στην παραλία Κάμπος.
Ιστιοπλοΐα: Η Πάτμος είναι ο ιδανικός προορισμός για τους λάτρεις της ιστιοπλοΐας. Αν και η δυτική πλευρά του νησιού είναι απρόσιτη, λόγω των απότομων πλαγιών, η ανατολική πλευρά έχει πολλούς όρμους, όπου μπορείτε να βρείτε καταφύγιο.
Το λιμάνι της Σκάλας είναι ιδανικό σημείο αγκυροβόλησης, καθώς προστατεύεται από τους νότιους, νοτιοανατολικούς και βορειοανατολικούς ανέμους.
Λάβετε υπόψη, ωστόσο, ότι οι χώροι στη μαρίνα είναι περιορισμένοι. Άλλα αγκυροβόλια περιλαμβάνουν τον κόλπο του Μέρικα που προστατεύεται από τους νοτιοανατολικούς ανέμους, τον όρμο του Αγίου Νικολάου που θεωρείται το καλύτερο λιμάνι για μικρά σκάφη, καθώς προστατεύεται από τους νότιους ανέμους, και τον κόλπο του Γροίκου.
Η Πάτμος μπορεί επίσης να χρησιμεύσει ως αφετηρία για εκδρομές στα γειτονικά νησιά Αρκοί και Λειψοί.
Οι καλύτερες παραλίες της Πάτμου
Το Αγριολίβαδο είναι μια αμμώδης και βοτσαλωτή παραλία με κρυστάλλινα νερά και πλούσια βλάστηση που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού. Είναι μια καλά οργανωμένη παραλία, με πολλές ανέσεις, όπως ξαπλώστρες και ομπρέλες.
Το Διακόφτι είναι ένας μεγάλος κόλπος με τιρκουάζ νερά που βρίσκεται στη νότια πλευρά του νησιού. Είναι μια από τις ομορφότερες παραλίες του νησιού, ιδανική για όσους αναζητούν ηρεμία και χαλάρωση.
Οι Δίδυμες, γνωστές και ως Λιγγίνου, είναι δύο όμοιες παραλίες με βότσαλο και κρυστάλλινα νερά που βρίσκονται στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού. Οι παραλίες χωρίζονται από ένα βράχο και είναι ιδανικές για όσους αναζητούν ηρεμία. Η γύρω περιοχή προσφέρει όμορφα φυσικά αξιοθέατα για εξερεύνηση.
Ο Γροίκος είναι μια μεγάλη αμμώδης παραλία με κρυστάλλινα νερά και αρμυρίκια που βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού. Είναι μια καλά οργανωμένη παραλία, στην οποία θα βρείτε τα πάντα.
Ο Κάμπος είναι μια μεγάλη αμμώδης παραλία με κρυστάλλινα νερά και αρμυρίκια που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού. Εκεί, θα βρείτε beach bar, ταβέρνες και εγκαταστάσεις θαλάσσιων σπορ.
Οι Λεύκες είναι μια μεγάλη αμμώδης και βοτσαλωτή παραλία με τιρκουάζ νερά που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού. Θεωρείται μια από τις ομορφότερες παραλίες του νησιού και επιλέγεται συνήθως από όσους δεν θέλουν την έντονη πολυκοσμία και φασαρία.
Το Λιβάδι του Γερανού είναι μια αμμώδης παραλία με γαλαζοπράσινα νερά που βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού. Είναι μια απομονωμένη παραλία με όμορφα φυσικά τοπία και υπέροχη θέα στη γύρω περιοχή. Στην παραλία λειτουργεί ψαροταβέρνα.
Η Λάμπη είναι μια μεγάλη βοτσαλωτή παραλία με κρυστάλλινα νερά που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού. Η παραλία είναι απομονωμένη, αλλά διαθέτει μια ψαροταβέρνα με νόστιμο φαγητό.
Η Πέτρα, γνωστή και ως Καλλικατσού, είναι μια βραχώδης, οργανωμένη παραλία με γαλάζια νερά που βρίσκεται στη νότια πλευρά του νησιού.
Η Βάγια είναι μια βοτσαλωτή παραλία με γαλαζοπράσινα νερά που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού. Είναι μια απομονωμένη παραλία, που φημίζεται ότι έχει τα πιο κρύα νερά του νησιού. Στην παραλία λειτουργεί καντίνα με φαγητό.
Τα τοπικά προϊόντα & οι σπεσιαλιτέ του νησιού
Η Πάτμος παράγει εξαιρετικά τοπικά προϊόντα που πρέπει να δοκιμάσετε, όπως το θυμαρίσιο μέλι και το ντόπιο τυρί καλαθωτός.
Οι τοπικές σπεσιαλιτέ του νησιού περιλαμβάνουν το πουγκάκι, ένα παραδοσιακό γλυκό από αμύγδαλο και καρύδια, το γεμιστό κατσικάκι με συκώτι, κρεμμύδια, κιμά, τυρί και μαϊντανό, το σχινόψωμο, τοπικό ψωμί με βότανα, τις σουπιές, τα μπιφτέκια καλαμαριού και την τοπική τυρόπιτα.
Εκδηλώσεις & Φεστιβάλ που διοργανώνονται στο νησί
- Κάθε καλοκαίρι πραγματοποιείται στην Πάτμο το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Πάτμου.
- Κάθε Ιούνιο πραγματοποιείται στην Πάτμο το Φεστιβάλ Γεύσης και Αιγαιακής Παράδοσης.
- Κάθε 27 Ιουλίου στο νησάκι Χιλιομόδι πραγματοποιείται η καθιερωμένη γιορτή προς τιμήν του Αγίου Παντελεήμονα.
- Κάθε Αύγουστο πραγματοποιείται το Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής στην Πάτμο.
- Κάθε Σεπτέμβριο πραγματοποιείται στην Πάτμο το Φεστιβάλ Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών.
- Κάθε 24 Σεπτεμβρίου πραγματοποιείται στο νησάκι της Αγίας Θέκλας η καθιερωμένη γιορτή προς τιμήν της Αγίας Θέκλας.
Μπορεί να είναι μικρή σε μέγεθος, αλλά η Πάτμος αποτελεί μία από τις κοιτίδες της Χριστιανοσύνης, ένας ιερός και ευλογημένος τόπος, με σπάνια, εκθαμβωτική ομορφιά, εκλεκτά προϊόντα της ελληνικής γης και μακραίωνη ιστορία μέσα στο χρόνο.
Εδώ, που όλα έχουν μια άλλη γλύκα, μια άλλη ηρεμία που προσφέρει η Χάρις του Θεού, θα απολαύσετε τις ωραιότερες καλοκαιρινές σας διακοπές! Από τη διαμονή σας σε δωμάτια ή πολυτελή ξενοδοχεία, μέχρι το κολύμπι στα καταγάλανα και τιρκουάζ νερά της, η Πάτμος είναι αυτό ακριβώς: μια αληθινή «αποκάλυψη» στα μάτια των επισκεπτών της!
Διαβάστε ακόμα στο Manday.gr:
