Κοιτάζοντας στον χάρτη, η Τήνος είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων, πρώτη είναι η Νάξος και ακολουθεί η Άνδρος, με έκταση 197 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό περίπου 8.οοο μόνιμους κατοίκους.
Το θαύμα της Τήνου δεν είναι μόνο η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, που της χάρισε την τεράστια φήμη και ευλογία. Είναι η άγρια ομορφιά της που αιχαμαλωτίζει τους επισκέπτες: βράχοι διαβρωμένοι από τον άνεμο, παραλίες με καταγάλανα νερά και παραδοσιακά κυκλαδίτικα χωριά, σκαρφαλωμένα στις πλαγιές των λόφων.
Γύρω από την Τήνο υάρχουν 750 παρεκκλήσια και εκκλησίες (καθολικές και ορθόδοξες), 600 περίτεχνοι περιστεριώνες, 34 οικισμοί και ο ναός του Ποσειδώνα, όπου οι αρχαίοι εξαγνίζονταν πριν επισκεφτούν το ιερό νησί της Δήλου.
Υπάρχουν χιλιάδες θαύματα που περιμένουν να ξεδιπλωθούν μπροστά στους αμέτρητους επισκέπτες και προσκυνητές που συρρέουν κάθε χρόνο στο νησί της Τήνο.
Από τις πανέμορφες παραλίες και το εκλεκτό φαγητό, μέχρι το εκτυφλωτικό σεληνιακό τοπίο και τη μυσταγωγία που προσφέρει η γιορτή του 15 Αύγουστου στο νησί, η Τήνος ξεπροβάλλει μέσα στη θάλασσα σαν τη πυργοδέσποινα των Κυκλάδων.
Πως να πάω στη Τήνο;
Η Τήνος είναι προσβάσιμη με πλοίο από Αθήνα, από τα λιμάνια του Πειραιά και της Ραφήνας. Το ταξίδι διαρκεί συνήθως από μία έως τέσσερις ώρες.
Ο πιο γρήγορος τρόπος για να φτάσετε στην Τήνο είναι από το λιμάνι της Ραφήνας. Το νησί συνδέεται – μεταξύ άλλων – και με την Άνδρο, τη Δήλο, τη Κύθνο, τη Μύκονο, τη Σύρο και τη Νάξο.
Ιστορία & Μυθολογία
Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Ηρακλής κυνήγησε και σκότωσε τους γιους του Αιόλου, του Θεού των Ανέμων, επειδή εκείνοι εγκατέλειψαν τους Αργοναύτες όταν το πλοίο τους πέρασε από την Τήνο. Ο Ηρακλής τους κυνήγησε μέχρι το ψηλότερο βουνό της Τήνου, τον Τσικνιά, και τους σκότωσε.
Όταν το έμαθε ο Αίολος, έγινε έξαλλος και αποφάσισε να «τιμωρήσει» την Τήνο, πνέοντας πολύ δυνατά μελτέμια, τους βόρειους ανέμους των Κυκλάδων. Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που θα προσέξετε φτάνοντας στο νησί!
Ωστόσο, το νησί συνδέεται και με έναν άλλο μύθο που αναφέρει ότι ο Ποσειδώνας, ο Θεός της θάλασσας, απάλλαξε το νησί από τα ερπετά, στέλνοντας ένα σμήνος πελαργών για να τα εξοντώσει. Από τότε ο Ποσειδώνας θεωρείται ο προστάτης του νησιού.
Οι αρχαιολογικές ανασκαφές μαρτυρούν ότι το νησί κατοικήθηκε για πρώτη φορά από τους Φοίνικες και τους Ίωνες κατά τον 11ο αιώνα π.Χ. Οι Ίωνες εγκαταστάθηκαν στην Τήνο γύρω στο 1.130 π.Χ. Την περίοδο εκείνη, το νησί γνώρισε μια περίοδο ακμής. Το υδραγωγείο του Πεισίστρατου ήταν το πιο αξιοσημείωτο έργο της εποχής.
Επιπλέον, πολλά υπολείμματα αρχαίων οικισμών που έχουν βρεθεί στο νησί χρονολογούνται από τον 3ο αιώνα π.Χ. Κατά τον 6ο αιώνα π.Χ., το νησί καταλήφθηκε από την Ερέτρια, ενώ το 490 π.Χ πέρασε στην κυριαρχία των Περσών. Βέβαια, οι νησιώτες ανέκτησαν ξανά την ελευθερία τους μετά τη μάχη του Μαραθώνα.
Στη συνέχεια, η Τήνος έγινε μέλος της Δηλιακής Συμμαχίας και ανεξαρτητοποιήθηκε το 386 π.Χ. Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, κυριαρχήθηκε από τους Αιγύπτιους Πτολεμαίους, τους διαδόχους του Αλεξάνδρου.
Στο 2 αιώνα π.Χ., ολόκληρη η Ελλάδα έγινε μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους, η Τήνος δεχόταν συχνά επιθέσεις από πειρατικές επιδρομές που οδήγησαν στην παρακμή του νησιού.
Το 1207, η Τήνος κυβερνήθηκε από τους Ενετούς, δηλαδή τον Ανδρέα και τον Ιερεμία Γκίσι. Οι Ενετοί κατάφεραν να αποκρούσουν τις Οθωμανικές επιθέσεις με τη βοήθεια των ντόπιων μέχρι το 1715, την εποχή που ο Janouum Hodge κατέλαβε το νησί.
Καθώς η Τήνος ήταν γνωστή για τον εξαιρετικό αμυντικό σχεδιασμό της, ο Βενετός κυβερνήτης του νησιού κατηγορήθηκε για δωροδοκία και καταδικάστηκε σε θάνατο.
Μετά τους Οθωμανούς, η Τήνος κυριαρχήθηκε από τους Ρώσους για πέντε χρόνια, οι οποίοι ανακατασκεύασαν ολόκληρο το αμυντικό σύστημα του νησιού. Μέχρι το 1821, η Τήνος ήταν η οικονομική πρωτεύουσα των Κυκλάδων και το πρώτο νησί του νησιωτικού συμπλέγματος που συμμετείχε στην Ελληνική Επανάσταση.
Τι μπορείτε να κάνετε φτάνοντας στην Τήνο
Εξερευνήστε τα χωριά, διάσπαρτα γύρω σαν πετράδια
Πύργος, Καρδιανή, Υστέρνια, Κτικάδο, Τριαντάρος-Μπερδεμίαρος, Φαλατάδος, Λουτρά, Τριπόταμος. Τα χωριά της Τήνου στολίζουν τις πλαγιές και τις κοιλάδες του νησιού και φημίζονται για την ομορφιά και τη χάρη τους.
Περπατήστε ανάμεσά τους, θαυμάζοντας την αρχιτεκτονική που ξεδιπλώνεται μπροστά σας. Κάντε ένα διάλειμμα σε ένα παραδοσιακό καφενείο στη σκιά των πλατανιών, πιείτε έναν καφέ και δοκιμάστε το διάσημο τηνιακό τυρί, τη λούζα (καπνιστό κρέας) και τη γλυκιά ρακή.
Μάθετε για την εξαιρετική παράδοση του μαρμάρου της Τήνου
Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο μεγάλος αρχαίος γλύπτης Φειδίας δίδαξε την τέχνη της γλυπτικής του στην Τήνο. Στα μουσεία της Τήνου (μεταξύ αυτών το Πολιτιστικό Κέντρο Τήνου και το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας και Τηνιακών Καλλιτεχνών στον Πύργο) θα θαυμάσετε αθάνατα έργα νεοελληνικής γλυπτικής.
Οι διάσημοι γλύπτες Γιαννούλης Χαλεπάς, Δημήτρης Φιλιππής, οι αδερφοί Φιτάλη, ο Λάζαρος Σώχος και ο Γεώργιος Βιτάλης έχουν αφήσει το στίγμα τους σε αυτόν τον τόπο. Μπορείτε να μάθετε τα μυστικά της τέχνης τους, παρακολουθώντας μαθήματα στα εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής που προσφέρονται στο νησί.
Θαυμάστε τους αριστοτεχνικούς περιστερώνες
Οι Περιστερώνες αποτελούν χαρακτηριστικό του τηνιακού τοπίου και θεωρούνται μερικά από τα πιο εντυπωσιακά έργα τέχνης που μπορείς να δεις στις Κυκλάδες. Υπάρχουν πάνω από 600 περιστερώνες, κατασκευασμένοι από σχιστόλιθο, πέτρα και ασβεστόλιθο και καλυμμένοι με λιθογραφίες.
Γίνετε μάρτυρες του προσκυνήματος στο ιερό νησί των Κυκλάδων
Κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου, χιλιάδες πιστοί επισκέπτονται την Τήνο για να συνοδεύσουν την περιφορά της θαυματουργής εικόνας. Δύσκολα μπορείτε να διακρίνετε την εικόνα της Παναγίας της Ευαγγελίστριας, που κρύβεται πίσω από τα πολυάριθμα τάματα (κοσμήματα) που την περιβάλλουν.
Γονατισμένοι οι προσκυνητές ξεκινούν την ανάβαση από το λιμάνι προς την εκκλησία, με θέα την πόλη της Τήνου που ιδρύθηκε το 1880.
Διασχίστε το εξαιρετικό σεληνιακό τοπίο γύρω από το Βώλακα
Γύρω από το χωριό Βώλακα βρίσκεται ένα σουρεαλιστικό οροπέδιο με τεράστιους ογκόλιθους, σκορπισμένους σαν τα εγκαταλελειμμένα παιχνίδια ενός παιχνιδιάρικου γίγαντα. Οι στρογγυλοί ογκόλιθοι όλων των διαφορετικών μεγεθών είναι εκατοντάδων ετών.
Μοιάζουν με μετεωρίτες αλλά προκύπτουν, προφανώς, από το γεωλογικό φαινόμενο της διάβρωσης. Ζήστε την άγρια ομορφιά αυτού του σεληνιακού τοπίου, διασχίζοντας την περιοχή του Κακόβολου, από το Φαλατάδο μέχρι την Παναγία «Κακή Σκάλα».
Ανεβείτε στην κορυφή του Εξωμβούργου και δείτε τις Κυκλάδες
Στα 640 μέτρα περίπου πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, το βουνό Εξώμβουργο ξεχωρίζει ανάμεσα στα ορόσημα του νησιού. Στη βάση του, θα βρείτε το Καθολικό Μοναστήρι της Ιεράς Καρδιάς, ένα από τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα του νησιού.
Το φρούριο του Εξωμβούργου που βρίσκεται στην κορυφή κάποτε ήταν το ψηλότερο του Αιγαίου, αλλά πολιορκήθηκε και καταστράφηκε από τους Τούρκους το 1715. Από ψηλά θα θαυμάσετε όχι μόνο την Τήνο, αλλά και τα νησιά Σάμο, Ικαρία, Νάξο και Δήλο.
Αρχαιολογικοί Χώροι
Ο Αρχαίος Οικισμός του Βρυοκάστρου
Ο Αρχαίος Οικισμός του Βρυοκάστρου ήταν ο αρχαιότερος οικισμός της Τήνου, που χρονολογείται από την Εποχή του Χαλκού. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως τα απομεινάρια του τείχους του οικισμού, που κατασκευάστηκε τον 16ο αιώνα.
Το Βρυόκαστρο είχε μια πολύ προνομιακή τοποθεσία, καθώς μπορούσε να ελέγχει τους εμπορικούς θαλάσσιους δρόμους προς τις Κυκλάδες και την Κρήτη. Μπορείτε να θαυμάσετε τα απομεινάρια του οικισμού στο λόφο του Βρυόκαστρου.
Το Υδραγωγείο του Πεισίστρατου
Το Υδραγωγείο του Πεισίστρατου κατασκευάστηκε μεταξύ του 549 και του 542 π.Χ..Το υδραγωγείο ήταν το κύριο σύστημα ύδρευσης της Χώρας μέχρι το 1934!
Το Μαυσωλείο της «Έλλη»
Το Μαυσωλείο της Έλλης είναι ένας χώρος με μεγάλη ιστορική σημασία που στεγάζεται στο συγκρότημα της Εκκλησίας της Ευαγγελίστριας (Ευαγγελισμός).
Στις 15 Αυγούστου 1940, το πολεμικό πλοίο «Έλλη» βυθίστηκε από ένα ιταλικό υποβρύχιο, ενώ γιόρταζε την Κοίμηση της Θεοτόκου. Στο μαυσωλείο μπορείτε να δείτε το οστεοφυλάκιο των θυμάτων, που αποτελούν τα πρώτα θύματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα.
Τα Ιερά της Αμφιτρίτης και του Ποσειδώνα
Τα Ιερά της Αμφιτρίτης και του Ποσειδώνα ήταν από τους σημαντικότερους τόπους λατρείας της Αρχαίας Ελλάδας. Τα ιερά είχαν ανακαλυφθεί κοντά στο χωριό Κιόνια.
Κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., η Τήνος ήκμασε ως κέντρο λατρείας του Ποσειδώνα, ενώ η ανοικοδόμηση του ναού επεκτάθηκε με τη λατρεία της Αμφιτρίτης, συζύγου του Ποσειδώνα και θεότητας της γυναικείας γονιμότητας τον 3ο αιώνα π.Χ.
Τα διάφορα γλυπτά και η διακόσμηση του ναού μαρτυρούν τη μεγαλοπρέπειά του. Πλήθος ευρημάτων εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Τήνου.
Μάθετε Ακόμα: Ηρακλειά: Το νησί που θα διώξει τα άγχη σου!
Ποιες δραστηριότητες προσφέρει το νησί;
Ποδηλασία:
Η ύπαιθρος της Τήνου είναι ιδανικό μέρος για τους λάτρεις του ποδηλάτου. Υπάρχουν πολλές υπηρεσίες ενοικίασης ποδηλάτων στο νησί, όπου μπορείτε να νοικιάσετε ένα και να ανακαλύψετε τις παραλίες και τα χωριά της Τήνου.
Bouldering:
Σας ενδιαφέρει η αναρρίχηση χωρίς τη χρήση σχοινιών; Η Τήνος έχει την πιο εκτεταμένη περιοχή bouldering στην Ελλάδα με εξαιρετικούς γρανιτένιους βράχους στη βόρεια πλευρά του νησιού. Σας συνιστούμε τη προσοχή όμως, καθώς ενδείκνυται αυστηρά για όσους ασχολούνται με το συγκεκριμένο άθλημα.
Κάμπινγκ:
Μπορεί να μην ακριβώς δραστηριότητα, αλλά αν είστε λάτρεις αυτού του είδους διακοπών και αναρωτιέστε που μπορείτε να μείνετε στο νησί, αν δεν θέλετε να πάτε σε ξενοδοχεία ή ενοικιαζόμενα δωμάτια, στην παραλία του Αγίου Φωκά υπάρχει οργανωμένο κάμπινγκ.
Αναρρίχηση:
Η άγρια τοπογραφία και το βραχώδες έδαφος της Τήνου την καθιστούν ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις της αναρρίχησης. Ο γρανιτένιος βράχος του λόφου του Εξωμβούργου είναι ένας εντυπωσιακός απότομος βράχος που βρίσκεται στο κέντρο του νησιού.
Καταδύσεις:
Με μήκος 114 χιλιόμετρα, η ποικίλη ακτογραμμή της Τήνου προσφέρει πολυάριθμες συναρπαστικές εξερευνήσεις για τους λάτρεις των καταδύσεων.
Ναυάγια, ύφαλοι, κοράλλια και σπάνια είδη ψαριών είναι μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία κατάδυσης. Θα βρείτε καταδυτικά κέντρα στις παραλίες του Αγίου Φωκά και του χωριού Κιόνια.
Πεζοπορία:
Η Τήνος φιλοξενεί πολλά μονοπάτια, ιδανικά για τους λάτρεις της πεζοπορίας. Το νησί διατηρεί το παλιό δίκτυο μονοπατιών που συνδέουν τα χωριά μεταξύ τους.
Το δίκτυο των πλακόστρωτων μονοπατιών της Τήνου απλώνεται στα πόδια σας. Ανακαλύψτε τα μαγευτικά μονοπάτια πεζοπορίας του νησιού και θα ανταμειφθείτε με την εξαιρετική θέα που θα στηθεί μπροστά σας!
Ποδηλασία βουνού:
Η πλούσια φυσική ποικιλομορφία της Τήνου είναι κατάλληλη για ποδηλασία βουνού και δρόμου. Συναρπαστικά μονοπάτια από αγροτικούς δρόμους υπάρχουν σε διάφορα σημεία της Τήνου.
Μία από τις πιο όμορφες διαδρομές περιλαμβάνει αυτή που ξεκινά από την πόλη της Τήνου ακολουθώντας τον επαρχιακό δρόμο Τήνου Καλλονής προς την παραλία της Κολυβήθρας. Λάβετε υπόψη όμως ότι η διαδρομή είναι αρκετά δύσκολη.
Ιστιοπλοΐα:
Η Τήνος είναι ένας παράδεισος για τους λάτρεις της ιστιοπλοΐας. Η ιστιοπλοΐα γύρω από το νησί συνιστάται ανεπιφύλακτα.
Πλέοντας γύρω από την Τήνο, θα απολαύσετε όμορφες εικόνες με σπάνιους γεωλογικούς σχηματισμούς, φυσικά αξιοθέατα, γκρεμούς με ασυνήθιστα χρώματα που σχηματίζονται από τον άνεμο και τη θάλασσα και, φυσικά, τις όμορφες παραλίες του νησιού.
Τα ιδανικά σημεία αγκυροβόλησης περιλαμβάνουν την ανατολική πλευρά του λιμανιού της πόλης της Τήνου που προστατεύεται από όλες τις καιρικές συνθήκες. Ο Πάνορμος είναι το μοναδικό οργανωμένο αγκυροβόλιο στη βόρεια ακτή της Τήνου.
Άλλα αγκυροβόλια περιλαμβάνουν τον κόλπο της Κολυβήθρας που προσφέρει προστασία από τους βορειοδυτικούς ανέμους και την παραλία του Αγίου Φωκά στην ανατολική πλευρά του λιμανιού της πόλης της Τήνου.
Windsurfing:
Η Τήνος είναι γνωστή για τις ιδανικές συνθήκες που δημιουργεί στους λάτρεις του windsurfing, ιδιαίτερα το καλοκαίρι. Η παραλία της Κολυβήθρας θεωρείται η καλύτερη παραλία για εξάσκηση του θαλάσσιου σπορ.
Άλλες παραλίες περιλαμβάνουν τον κόλπο της Λιβάδας που μπορεί να είναι αρκετά επικίνδυνος λόγω των ισχυρών ρευμάτων και του βραχώδους βυθού, ο Άγιος Φωκάς και τα Κιόνια.
Ο Άγιος Ρωμανός και ο Όρμος Γιαννάκι στη νότια ακτή είναι επίσης κατάλληλες τοποθεσίες. Θα βρείτε κέντρο windsurfing στην παραλία της Κολυβήθρας.
Τοπικά Προϊόντα & Σπεσιαλιτέ
Στα τοπικά προϊόντα του νησιού συγκαταλέγονται τα ντόπια τυριά και η κάπαρη. Η Τήνος φημίζεται επίσης για τα αλκοολούχα ποτά: το ούζο, το τσίπουρο και το κρασί.
Οι τοπικές σπεσιαλιτέ του νησιού περιλαμβάνουν τα σπιτικά ζυμαρικά με ντομάτα και βασιλικό, τις λιαστές ντομάτες, τα κρεατικά με λούζα, σύγλινο και αγριοκουνέλι.
Αξίζει επίσης να δοκιμάσετε τα πιάτα με αγκινάρες. Μετά το φαγητό, σας προτείνουμε να δοκιμάσετε παραδοσιακό γαλακτομπούρεκο, για να ολοκληρώσετε το γεύμα σας με τον πιο γλυκό και νόστιμο τρόπο!
Εκδηλώσεις & Φεστιβάλ που διαδραματίζονται στο νησί
Κάθε χρόνο στις 30 Ιανουαρίου πραγματοποιείται στο μοναστήρι της Παναγίας της Μεγαλόχαρης η καθιερωμένη γιορτή προς τιμήν της εύρεσης της ιερής εικόνας της. Το πανηγύρι αποτελείται από πολυάριθμες τελετές στην εκκλησία της Παναγίας, μαζί με τη λιτανεία της θαυματουργής εικόνας.
Την 25η Μαρτίου πραγματοποιείται στο μοναστήρι της Παναγίας της Μεγαλόχαρης ο καθιερωμένος εορτασμός προς τιμή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Το πανηγύρι αποτελείται από πολυάριθμες τελετές στην εκκλησία της Παναγίας μαζί με τη λιτανεία της θαυματουργής εικόνας. Μετά τη λιτανεία ακολουθούν παραδοσιακοί χοροί και σερβίρονται στους προσκυνητές λαχταριστά εδέσματα.
Κάθε Ιούλιο πραγματοποιείται στο νησί το Φεστιβάλ της Τήνου. Πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων πραγματοποιούνται σε πολλά χωριά της Τήνου. Ακολουθούν άλλες εκδηλώσεις κατά τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο, συμπεριλαμβανομένων μουσικών συναυλιών, εκθέσεων τέχνης και θεατρικών παραστάσεων.
Κάθε Ιούλιο πραγματοποιείται επίσης το Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ. Το φεστιβάλ προσελκύει ταλαντούχους και υψηλού κύρους συγγραφείς από πολλές χώρες του κόσμου.
Κάθε Αύγουστο πραγματοποιείται στο νησί το Jazz Festival της Τήνου με καλλιτέχνες και τουρίστες από όλον τον κόσμο. Ακόμα, πραγματοποιείται η Αναβίωση της Τράτας στο χωριό Κιόνια. Οι επισκέπτες μαζεύονται στην παραλία και ψαρεύουν για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Στη συνέχεια, προσφέρονται θαλασσινά και κρασί σε όλους.
Όπως σε όλη την ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα, κάθε 15 Αυγούστου πραγματοποιείται ο καθιερωμένος εορτασμός προς τιμή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο μοναστήρι της Παναγίας της Μεγαλόχαρης.
Προσκυνητές από όλη την Ελλάδα έρχονται για να γιορτάσουν την ημέρα αυτή στην Τήνο. Το γλέντι διαρκεί δύο μέρες και αποτελείται από πολυάριθμες τελετές στην εκκλησία της Παναγίας και τη λιτανεία της θαυματουργής εικόνας.
Στην Τήνο διοργανώνονται επίσης πολυάριθμες εκδηλώσεις τοπικών προϊόντων, όπως η Γιορτή της Αγκινάρας, η Γιορτή της Κάππαρης τον Ιούλιο, η Γιορτή του Μελιού και η Γιορτή της Ρακής τον Σεπτέμβριο.
Όπως αντιλαμβάνεστε, η Τήνος δεν αποτελεί μονάχα έναν καλοκαιρινό προορισμό, αλλά μία γαλήνια απόδραση καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Τα πανέμορφα, γραφικά χωριά, το παραδοσιακό, απολαυστικό φαγητό με τα ντόπια προϊόντα του νησιού και τα καταγάλανα νερά της σας προσκαλούν σε μια εμπειρία που θα μείνει βαθιά χαραγμένη στο μυαλό και τη καρδιά σας.
Κλείστε τα ακτοπλοϊκά σας εισιτήρια και ελάτε να απολαύσετε όλη τη μυσταγωγία, τη γαλήνη και την ξεγνοιασιά που έχει να σας προσφέρει αυτός ο ευλογημένος τόπος της Μεγαλόχαρης!